Antibiyotikler yanlış kullanılırsa bağışıklık sistemine zarar verebilir

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Uzm. Dr. Müzalin Çiğdem Yıldırım, “Kış mevsimiyle birlikte hastalıklarda da artış yaşanıyor. Vatandaşlar da hastalıklardan korunmak amacıyla sık sık antibiyotik kullanıyor. Zararlı bakterileri yok eden antibiyotikler, bazen faydanın yanı sıra bağışıklık sistemine zarar da verebiliyor. Bu sebeple antibiyotik kullanımına oldukça dikkat edilmesi gerekiyor” diye konuştu.

Yan etkiler görülebiliyor

Uzm. Dr. Yıldırım, “Antibiyotikler en uygun yoldan etkin dozda optimum aralıklarla ve uygun süreyle kullanılmalıdır. Antibiyotiklerin en sık görülen yan etkileri kaşıntı, döküntüler, nefes almada zorluk, çarpıntı gibi alerjik belirtiler, ishal, kabızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı gibi sindirim sistemi yan etkileridir. Antibiyotikler zararlı bakterilerle birlikte bağırsaktaki yararlı bakterileri de yok edip bağışıklığı olumsuz etkileyebilir. Bazı antibiyotik grupları ile kadınlarda vajinal rahatsızlıklar da görülebilmektedir” dedi.

Antibiyotiklerin doktor önerisi olmadan reçetesiz kullanılmasının başta böbrek ve karaciğer olmak üzere organlara zarar verebileceğini aktaran Uzm. Dr. Yıldırım, “Bunun dışında daha önce belirtilen yan etkilere maruz kalınabileceği gibi gereksiz kullanılan antibiyotik tedavileri sonucunda bakterilerin sonraki tedavilere direnç göstermesine neden olunabilir. Bazı antibiyotikler bireyin aldığı diğer ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu, reaksiyonlara neden olabilir veya tedavilerden herhangi birinin etkinliğini azaltabilir. Ayrıca yan etki insidansı (görülme sıklığı) da artabilir. Bu yüzden bireye bir antibiyotik reçete edildiğinde, birey başka ilaçlar alıyorsa bunu doktoruna iletmelidir” şeklinde konuştu.

Her gün aynı saatte kullanılmalı

Antibiyotik kullanırken dikkat edilmesi gereken hususları da sıralayan Uzm. Dr. Yıldırım, “Öncelikle antibiyotiğe doktor önerisiyle başlanmalı ve önerilen süre ve dozajda kullanılmalıdır. Antibiyotikleri alma saati her gün aynı olmalıdır. Bu, hem ilacın etki süresi hem de direnç oluşumu açısından önemlidir. Antibiyotikler zararlı bakterileri öldürürken, dost bakterileri de yok edebileceğinden tedavi esnasında veya sonrasında dost bakterileri yerine koymak amacıyla probiyotik gıdalar veya takviyeler kullanılabilir” dedi.

En az 72 saatte etkisini gösterir

Çoğu antibiyotik tedavisinin süresinin 7 ila 14 gün olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Yıldırım, “Bazı durumlarda daha kısa tedaviler de işe yarayabilir. Antibiyotik tedavi bitmeden bırakılırsa bakteriler kısmen tedavi edilebilir ve tamamen öldürülmeyebilir. Bir diğer deyişle tam iyileşme gerçekleşmeyebilir. Bakteriler daha sonra antibiyotiğe dirençli hale gelebilir ve ilaçlar etkisiz duruma gelebilir. Antibiyotiklerin alınma saati her gün aynı olmalıdır. Her antibiyotiğin optimum etki gösterdiği bir etki süresi vardır. Buna uyularak alınmazsa ilacın etkisi azalır ve bakteriler çoğalmaya başlayabileceği gibi bu şekilde antibiyotik direnci de gelişebilir. Antibiyotiklerin optimum etkisi en erken 72 saatte başlar. Hatta kemik enfeksiyonlarında antibiyotiğin etkisi daha geç başlayıp tedavi aylar sürebilir. Eğer antibiyotiğinizi saatinde içmediyseniz, hatırladığınızda alabilirsiniz. Kaçırılan dozla yeni dozun saati çakışıyorsa, o saatteki dozu atlayarak devam edebilirsiniz” dedi.