Çevreyi kirletenler şimdi yandı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 2024'te çevreyi kirletenlere uygulanacak idari para cezaları belirlendi. Bakanlığın 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca verilecek idari para cezalarına ilişkin tebliği, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, ilgili kanuna aykırı davranan kişi ve kuruluşlara 2024 yılında kesilecek para cezaları, yeniden değerleme oranı olan yüzde 58,46 artırıldı.

1 Ocak'tan itibaren egzoz gazı emisyon ölçümü yaptırmayan motorlu taşıt sahipleri 9 bin 943 lira, aynı aracın yönetmeliklerle belirlenen standartlara aykırı emisyona sebep olması durumunda ise 19 bin 897 lira ceza ödeyecek.

Yanlış ölçüme 40 bin lira ceza

Egzoz Gazı Emisyon Yetki Belgesi bulunan ancak yetkilendirme sonrasında ilgili yönetmelikle düzenlenen şartları kaybettiği tespit edildiği halde ölçüme devam eden veya tekniğine ve belirlenen kurallara aykırı ölçümler yapanlara 39 bin 797 lira ceza uygulanacak. Ayrıca yapılan düzenlemelerle öngörülen belge olmadan emisyon ölçümü yapanlar, belgelerde tahrifat yapanlar ve sahte belge düzenleyenlere 79 bin 611 lira cezalandırılacak.

Tesislere yönelik cezalar

Hava kirliliği yönünden önemli etkileri nedeniyle kurulması ve işletilmesi yönetmelikle izne tabi tutulan tesisleri, yetkili makamlardan izin almadan kuran ve işleten, iznin iptal edilmesine rağmen kurmaya ve işletmeye devam eden, bu tesislerde izin almaksızın sonradan değişiklik yapan veya yetkili makamların gerekli gördükleri değişiklikleri tanınan sürede yapmayanlar 464 bin 585 lira ceza ödeyecek. Bu tesislerde emisyon miktarları yönetmelikle belirlenen sınırları aşıyorsa ödenecek idari para cezası 929 bin 233 lira olacak.

İzne tabi tesisleri, aldıkları izin belgesinde veya yönetmeliklerde öngörülen önlemleri almadan veya yönetmeliklerde belirlenen emisyon standartlarına ve sınırlamalarına aykırı olarak işletenlere de 464 bin 585 lira idari para cezası verilecek.

Benzin ve naftanın depolanması, dolumu ve tankerlerle nakliyesine ilişkin terminaller, dolum adaları veya akaryakıt istasyonlarında kullanılan her türlü düzenek, tesis ile tankerlerden salınan uçucu organik bileşiklerin kontrolüne ilişkin Bakanlıkça belirlenen esas ve kriterlere uymayan, terminaller veya dolum adaları için 288 bin 679 lira, akaryakıt istasyonları için 144 bin 339 lira, tankerler için 14 bin 472 lira idari para cezası kesilecek.

Katı yakıt özelliklerini sağlamayan yakıtları ithal eden veya satanlara, katı yakıtların depolanması, taşınması, yüklenmesi, boşaltılması veya torbalanmasına ilişkin düzenlemelere uymayanlara verilen ceza miktarları ise 79 bin 611 lira, belgelerin veya izinlerin alınmaması durumunda 119 bin 420 lira olarak belirlendi.

Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) sürecinde verdikleri taahhütnameye aykırı davrananlar da her bir ihlal için 193 bin 522 lira ödeyecek.

Kurulması zorunlu atık alım, ön arıtma, arıtma veya bertaraf tesislerini kurmayanlar ile kurup da çalıştırmayanlara 1 milyon 161 bin 568 lira idari para cezası uygulanacak.

Standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden olan konutlar için ceza miktarı 7 bin 667 lira, ulaşım araçları için 23 bin 155 lira, iş yerleri ve atölyeler için 77 bin 372 lira, fabrika, şantiye ve eğlence gürültüsü için de 232 bin 264 lira olacak.

Yeni düzenlemeyle denizi kirleten tüm deniz araçlarına yönelik cezalar da groston başına artırıldı.

Atık cezaları

İlgili kanunda ve yönetmelikte öngörülen standartlara aykırı veya önlemleri almadan atıkları toprağa verenlere 464 bin 585 lira, bu fiilin konutlarla ilgili işlenmesi halinde her konut ve bağımsız bölüm için 11 bin 540 lira ceza verilecek. Bu cezai sorumluluk, müstakil konutlarda konutu kullanana, diğer konutlarda ise yöneticiye ait olacak.

Biyolojik çeşitliliği tahrip edenlere ve ilan edilen Özel Çevre Koruma Bölgeleri için tespit edilen koruma ve kullanma esaslarına aykırı davrananlara ve sulak alanlar için yönetmelikle belirlenen koruma ve kullanım usul ve esaslarına aykırı davrananlara 387 bin 141 lira ceza verilecek.

Ormana yakın anız yakana 5 kat ceza

Kanuna aykırı olarak anız yakanlar ise her dekar için 386 lira 79 kuruş ödeyecek. Anız yakma fiilinin orman ve sulak alanlara bitişik yerler ile meskun mahallerde işlenmesi durumunda ceza 5 kat artırılacak.

Kanundaki koruma esaslarına aykırı olarak içme ve kullanma suyu koruma alanlarına, kaynağın kendisine ve bu kaynağı besleyen yer üstü ve yer altı sularına, sulama ve drenaj kanallarına atık boşaltanlara 929 bin 233 lira idari para cezası verilecek. Bu fiilin konutlarla ilgili olarak işlenmesi halinde her konut ve bağımsız bölüm için ceza miktarı 23 bin 155 lira olacak.

İlgili mevzuatlardaki usul ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 433 bin 18 liradan 1 milyon 732 bin 78 liraya kadar ceza verilecek, ithal edenler ise 1 milyon 443 bin 397 lira ödeyecek.

Çevreyi kirleten 4 bin 180 lira ödeyecek

Öte yandan umuma açık yerlerde her ne şekilde olursa olsun çevreyi kirletenlerin cezası 4 bin 810 lira olarak belirlendi.

Düzenlemeyle tehlikeli atıkların ülkeye girişini sağlayanlar, kanuna aykırı şekilde toplayanlar, depolayanlar, ihraç edenlere yönelik ceza miktarları da artırıldı.

Plastik poşetlere takip

Plastik poşetleri ilgili mevzuata aykırı olarak ücretsiz veya Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırı verdiği tespit edilen satış noktalarına depo alanı hariç kapalı satış alanının her metrekaresi için 79,59 lira, elektronik ortamda satış yapanlara ise 14 bin 432 liradan 144 bin 339 liraya kadar ceza verilecek.

Ayrıca Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırı plastik poşetleri üretene, tedarik edene, üreticinin Türkiye dışında olması halinde, üretici tarafından yetkilendirilen temsilciye ve/veya ithalatçıya 72 bin 169 lira, geri kazanım katılım payına ilişkin belirlenen esaslara uymayanlara da 7 bin 216 lira ceza uygulanacak.

Sera gazı emisyonlarının takibine ilişkin yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak, sera gazı emisyonu izleme planını sunmayanlar veya süresi içerisinde güncellemeyenlerin ödeyeceği ceza miktarı 115 bin 471 lira, doğrulanmış sera gazı emisyonu raporunu süresi içerisinde sunmayanların ceza miktarı da 173 bin 207 liraya yükseldi.

Depozitoya tabi ürünleri piyasaya sürenlere 96 bin 226 lira, satış noktaları dahil depozitolu ürünleri kullanıcılara/tüketicilere sunanlara ise faaliyet alanının her metrekaresi için 72,95, depozito uygulaması toplama sistemine katılım sağlama yükümlülüğünü ve şartlarını yerine getirmeyen satış noktalarına da satış alanının her metrekaresi için 481,13 lira ceza kesilecek.