Depremden sonra ortaya atılan yalanlar çürütüldü... İşte gerçekler!

1. HDP Grup Başkan Vekili Meral Danış Beştaş: "Yıkıma başlanan binalarda hayvanlar kurtarılamadı" 22 Şubat

İDDİA HDP Grup Başkan Vekili ve Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, sosyal medyada yıkıma başlanan binalarda hayvanların kurtarılmadıklarını iddia etti.

GERÇEK Diyarbakır AFAD ekipleri, hayvanlar için itfaiye yardımıyla kurtarma çalışmaları yapıldığını açıkladı

GÜNÜN EN ÖNEMLİ MANŞETLERİ İÇİN TIKLAYIN 

2. Fatih Altaylı: "Adıyaman'da yıkılan otel Ak Parti İl Başkanının olduğu için yayın yasağı getirildi." 22 Şubat

İDDİA Fatih Altaylı, Adıyaman'da yıkılan otelin "Ak Parti İl Başkanına ait olduğu için yayın yasağı getirildiğini" iddia etti.

GERÇEK AK Parti Adıyaman İl Başkanı Mehmet Dağtekin'in sahibi olduğu herhangi bir oteli bulunmamaktadır

3. Ekşi Sözlük:"Suriyeliler İsrail kurtarma ekibini taciz etti." 10 Şubat

İDDİA Ekşi Sözlük sitesinde "Suriyelilerin İsrail kurtarma ekibini taciz ettiği" iddia edildi.

GERÇEK İlgili görüntüler izlendiğinde, çocuklar için şeker dağıtıldığı ve sonrasında el sıkışarak ayrıldıkları görülmekte olup başlığın provokasyon amaçlı açıldığı anlaşılmaktadır.

4. Yeniçağ: "Beşiktaş'taki okulun güçlendirilmesine Kaymakamlık izin vermedi" 22 Şubat

İDDİA Yeniçağ gazetesi ve @Haber isimli trol hesap, Beşiktaş'taki okulun güçlendirilmesine Kaymakamlığın izin vermediğini iddia etti.

GERÇEK Beşiktaş Kaymakamlığı yaptığı açıklama ile ortaya atılan bu iddiayı yalanladı

5. 23 Derece: "Elbistan'da birçok cenaze gömülmeyi bekliyor." 22 Şubat

İDDİA 23 Derece adlı sosyal medya hesabında Elbistan'da depremin ardından geçen 16 gün sonra hala gömülmeyi bekleyen cenazeler olduğu iddia edildi.

GERÇEK Söz konusu görüntüler henüz arama kurtarma çalışmalarının devam ettiği depremden sonraki 3. güne aittir

6. Edip Yüksel: "TSK'nın deprem bölgesinde Komando Andını okudu" 22 Şubat

İDDİA Edip Yüksel, TSK'nın deprem bölgesinde Komando Marşı okuduğunu iddia etti.

GERÇEK Video, 6 sene önceki terör operasyonları sırasında paylaşılmıştı

7. "İtalyanlar Hatay'da Sahra Hastanesi kurmuş, kimsenin haberi yok." 22 Şubat

İDDİA Bazı sosyal medya hesaplarında İtalyanların Hatay'da sahra hastanesi kurdukları fakat devlet yetkililerinin bundan haberi olmadığı iddia edildi.

GERÇEK Yaklaşık 1 hafta önce sahra hastanesinin ekip şefi Mario Raviolo, AA muhabirine açıklama yaptı. Hastaneyi kurmaya başladıklarından sonra bölge halkının ve Türk yetkililerin kendilerine gösterdiği yakınlığa ve kurulum çalışmaları sırasındaki yardım önerilerine ilişkin Raviolo, "Buraya geldikten sonra mükemmel insanlarla karşılaştık. Hastane kurulurken nasıl yardımcı olabiliriz diye soruyorlardı." ifadelerini kullandı. Ekibinin bir ay boyunca Antakya'da görev yapmayı planladığını sonrası için de Türk makamlarının kararına göre istenirse daha uzun süre hastanenin hizmet vermeye devam edebileceğini kaydeden Raviolo, görev süreleri bittikten sonra da sahra hastanesini Türk makamlarına teslim edeceklerini aktardı. Öte yandan Burdur Valisi Ali Arslantaş, kurulan hastaneden bölgedeki yetkililerin haberi olmadığına dair iddialarla ilgili açıklamada bulunarak, bu tarz asılsız açıklamaların bölgede büyük gayretle çalışan, emek veren tüm görevlilerin şevkini kırdığını belirterek, iddiaların asılsız olduğunu açıkladı

8. Sarıklı bir kimsenin köpeği patisinden öptüğü fotoğrafın "depremden sonra Türkiye'de çekildiği" iddiası 22 Şubat İDDİA Bir sosyal medya kullanıcısı trol, İngilizce olarak yaptığı bir paylaşımda, Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra bir kişinin "depremde enkaz altında kalanları kurtardığı gerekçesi ile bir köpeğin patisini öptüğü" yönünde bir paylaşımda bulundu

GERÇEK Türkiye'deki depremle alakası olmayan fotoğrafın gerçeği yansıtmadığı, iki ayrı fotoğrafın birleştirilmesi sonucu oluşturulduğu görüldü. Fotoğraflardan biri, hayvan hakları savunucusu ve Animal Spirit isimli kilisenin kurucusu Rahip Tomasz Jaeschke'ye aittir. Fotoğraf, kiliseye ait internet sayfasında da paylaşılmıştır. Diğer fotoğraf ise Iran'da çekilmiştir

YALANLAR VE GERÇEKLER: 21 ŞUBAT

1. Kılıçdaroğlu: "Hükümet depremzedelere çadır, konteyner, ve mobil duş-tuvalet götüremedi." 21 Şubat

İDDİA Kemal Kılıçdaroğlu, Kahramanmaraş depremleri sonrası hükümetin depremzedelere
çadır, konteyner ve mobil duş-tuvalet götüremediğini iddia etti.
GERÇEK İddianın aksine an itibariyle deprem bölgesinde 800 bine yakın afetzede hükümet
tarafından ulaştırılan konteyner ve çadırlarda kalmaktadır.

2. CHP'li Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş'ın "Fotoğraftaki kişinin Hatay'a yardım eden 'Afrika Prensi' olduğu" iddiası 16 Şubat

İDDİA CHP'li Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Lütfü Savaş'ın sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada Afrika Prensi Freedom Jacob Ceasar'ın bölge halkına yardım ettiğini duyurarak kendisine teşekkür etti. Açıklamada, "Dünyanın her yerinden desteği yanımızda görmek bizleri umutlandırıyor. Afrika Prensi Freedom Jacob Ceasar'a, yaşadığımız deprem felaketi sonrası şehrimize katkılarından dolayı teşekkür ediyorum." ifadeleri kullandı.

3. Ekşi Sözlük: "Askerler yardım aracındaki kolileri yağmalıyor." 21 Şubat

İDDİA Ekşi Sözlük'te ve buradan yayılarak bazı sosyal medya hesaplarında "askerlerin yardım aracındaki kolileri yağmaladığı" iddia edilerek görüntüler paylaşıldı.

GERÇEK İletişim Başkanlığının yaptığı incelemeler sonucunda görüntülerdeki askerlerin, Gaziantep Valiliğinden gerekli izinleri alarak komutanlarının da müsaadesiyle acil yardım bekleyen vatandaşlara kendi araçlarını kullanarak yardım kolilerini ulaştırdığı tespit edildi.

4. Haluk Levent: "Ahbap gönüllüleri enkaz altında kaldı." 20 Şubat

İDDİA Haluk Levent tarafından 20 Şubat Hatay Depreminin ardından Ahbap Gönüllülerinin enkaz altında kaldığını iddia etti
GERÇEK İddianın asılsız olduğu sahada çalışmakta olan ekiplerce teyit edildi

5. İsmail Saymaz: "Hatay depremi sırasında, Hatay Adliyesi'nde duruşmalar devam ediyordu." 21 Şubat

İDDİA İsmail Saymaz, 20 Şubat'ta yaşanan Hatay depremi sırasında Hatay Adliyesi'nde duruşmaların devam etmekte olduğunu iddia etti.
GERÇEK Hâkimler ve Savcılar Kurulunun 6 Şubat 2023 tarihli yazısı uyarınca Hatay Adalet Sarayı binasında duruşmalar yapılmamaktadır. Ancak depremler nedeniyle yıkılan ya da yapısal değişiklik yapılan binalarla ilgili yürütülen soruşturmalar kapsamında sadece tutuklamaya sevk ve sorgu işlemleri yapılmaktadır. Kahramanmaraş merkezli iki depremden sonra yapılan teknik incelemeler sonucunda Hatay Adalet Sarayı Binasının sağlamlığı konusunda olumlu rapor verilmiştir

6. "Bodrum Belediyesi'nin kurduğu konteynerler Hatay Valiliği tarafından kaldırılmaya çalışıldı." 21 Şubat

İDDİA Bazı sosyal medya hesaplarında Bodrum Belediyesi'nin kurduğu konteynırların Hatay Valiliği tarafından kaldırılmaya çalışıldığı iddia edildi.

GERÇEK Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras: "İddia tamamen gerçek dışıdır. İddianın aksine, Hatay Valiliği ile ilk günden devam eden işbirliğimiz, sorunsuz olarak sürmektedir."

7. "Enkaz altından kurtarılan kedi videosunun Türkiye'de kaydedildiği" iddiası 12 Şubat

İDDİA Yabancı bir sosyal medya kullanıcısı enkaz altından kurtarılan bir kedi videosu paylaşarak, görüntünün Türkiye'de kayda geçtiğini iddia etti

GERÇEK Videonun Türkiye'de kayda geçmediğini tespit edildi. Çin merkezli internet haber sitelerinin 23.03.2021 ve 26.04.2021'deki haberlerine göre, Çin'in Urumçi kentindeki bazı çocuklar merdivenlerin basamaklarındaki boşlukta bir kedinin bulunduğunu fark ederek ailelerine haber verdi. Aileler, kediyi kurtarmak için getirdikleri malzemelerle boşluğu büyüttü ve bir değil iki kedinin sıkıştığını fark ederek, her ikisini de kurtardı.

8. "Görüntünün deprem sonrası Amanos dağlarında çekildiği" iddiası 20 Şubat

İDDİA Sosyal medyada paylaşılan bir videonun Kahramanmaraş depremleri sırasında Amanoslar'da fotokapana yakalanan görüntüyü gösterdiği iddia edildi. Video birçok sosyal medya uygulamasında paylaşıldı.

GERÇEK Kayda geçen görüntünün Ekim 2018 tarihinde Kanada'nın Quebec şehrinde çekildiği tespit edildi. Aynı videonun Youtube'ta farklı bir kullanıcı tarafından da 18 Ekim 2018'te paylaşıldığı görüldü.

9. "AFAD'dan tahliye uyarısı" 21 Şubat

İDDİA Bazı haberleşme uygulamalarında, AFAD'ın Adana Aladağ ilçesi Yedigöze Barajı'nın Hatay'da yaşanan 6.4 şiddetindeki depremden dolayı ağır hasar aldığını açıkladığı ve İmamoğlu ilçesi için tahliye duyurusu yaptığı iddia edildi.

GERÇEK İddianın yayılması maksadıyla AFAD logosu kullanılsa da açıklamanın AFAD ile bir ilgisi bulunmamaktadır. Yedigöze Barajı'nda da depremden dolayı herhangi bir hasar meydana gelmemiştir. Dolayısıyla AFAD'ın İmamoğlu ilçesiyle alakalı herhangi bir ikaz veya tahliye kararı yoktur.

10. "Karaçay Barajı patladı." 20 Şubat

İDDİA Çeşitli platformlarda Karaçay Barajı'nın patladığı yönünde iddialar ortaya atıldı.

GERÇEK Bahse konu olan iddiadaki Karaçay Barajı Osmaniye'de değil, Hatay'ın Samandağ ilçesinde yer alıyor. Osmaniye'de bulunan Aslantaş Barajı Hidroelektrik Santrali, Berke Barajı Hidroelektrik Santrali, Kalecik Barajı ve Mehmetali Barajı ile ilgili herhangi bir açıklamanın yapılmadığı tespit edildi. Öte yandan, Hatay'da meydana gelen depremlerin ardından Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay AFAD Genel Merkezi'nden basın açıklamasında bulundu. Oktay, açıklamada, "Karaçay Barajıyla ilgili bir söylenti yayıldı. Karaçay Barajı'nı da kontrol ettik. İlgili bakanlığımız ve ilgili kurumlarımız şu an itibariyle ön kontrol, ön alınan bilgiler çerçevesinde henüz teyit edilen herhangi bir risk olmadığını görmüş bulunuyoruz." dedi.

11. "Deniz suyu çekilmeleri daha büyük depremlerin habercisi" 21 Şubat

İDDİA Kıyıya yakın bölgelerde yaşanan su çekilmelerinin yeni bir deprem veya tsunami tehdidi oluşturacağı iddia edildi

GERÇEK Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan, kıyıdaki hareketliliğin daha büyük bir depremin habercisi olmadığını belirtti.

20 ŞUBAT YALANLARI...

1. İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özlale: "Kamu Bankaları güçlükle ayakta duruyorlar. Bu kadar deprem yardımı yapabilmeleri mümkün değil." 19 Şubat

İDDİA İyi Parti Genel Başkan Yardımcısı Ümit Özlale, deprem bağışlarıyla gündeme gelen kamu bankalarının bu kadar paralarının olmasının imkansız olduğunu, zira güçlükle ayakta durduklarını iddia etti.

GERÇEK Bahse konu olan kamu bankalarından Ziraat Bankası 2022 yılında 41,1 milyar lira net kar elde etmiştir. Vakıfbank 24 milyar lira ve Halkbank ise 14,7 milyar lira net kar etmiştir.

2. Ümit Özlale: "AFAD, Sayıştay denetimine açık değil." 19 Şubat

İDDİA Ümit Özlale, AFAD'ın Sayıştay denetimine tabi olmadığını iddia etti

GERÇEK AFAD, İçişleri Bakanlığına bağlı bir kamu kurumu olup faaliyetleri Sayıştay denetimine açıktır.

3. Muharrem İnce: "Askere çık emrini geç verdiniz." 20 Şubat

İDDİA Muharrem İnce, sosyal medya hesabından, askerin depremin ardından sokakta olmadığını ve askere "çık" emrinin geç verildiğini iddia etti.

GERÇEK 6 Şubat 04.17'de gerçekleşen depremin hemen ardından MSB, 04.30'da Genelkurmay Başkanlığı, Kara, Hava ve Deniz Kuvvetlerinden rapor isteyerek, TSK İnsani Yardım Tugayına "hazır ol" emri vermiştir. 06.00 itibariyle de 2. Ordu Komutanlığı birlikleri deprem bölgesinde arama kurtarma çalışmalarına başlamıştır.

4. Haluk Levent: "Daha önce hiç böyle bir yıkım görmedim." 20 Şubat

İDDİA Haluk Levent, 20 Şubat'ta Hatay'da meydana gelen 6,4 ve 5,8 şiddetindeki depremlerin ardından 60 binanın çöktüğünü ve daha önce hiç böyle bir yıkım görmediği iddiasında bulundu.

GERÇEK Halkı endişe ve paniğe sevk eden bu paylaşım, yanlış olduğunun ortaya çıkmasının ardından Haluk Levent tarafından silinmiştir.

5. İbrahim Haskoloğlu: "Hatay'daki 6,4 şiddetindeki depremin ardından tsunami uyarısı verildi" 20 Şubat

İDDİA İbrahim Haskoloğlu, 20 Şubat'ta Hatay'da meydana gelen 6,4 şiddetindeki depremin ardından "tsunami uyarısı verildiğini" iddia etti.

GERÇEK Tsunami, "dev dalga", "sıra dışı yükseklikteki ve uzunluktaki dalga" anlamlarına gelmektedir. İlgili deprem sonrası tsunami tehlikesi oluşmadı. AFAD, bölgedeki vatandaşlara "deniz seviyesinde 50 cm'e kadar yükselme riskine karşı tedbir amacıyla sahil şeridinden uzak durmaları" uyarısı yaptı.

AFAD, su yükselmesi riskinin bulunmadığı tespit edildikten sonra bu uyarıyı da 1 saat geçmeden kaldırdı.

6. Ozan Balık: "Bir imam Cuma hutbesinde Haluk Levent ve Oğuzhan Uğur'u hedef aldı." 19 Şubat

İDDİA Ozan Balık isimli trol, Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı olduğunu iddia ettiği bir imamın camide verdiği Cuma hutbesinde bağış yapan kişilerin Türkiye Tek Yürek Kampanyasına verdikleri desteğin miktarını eleştirdiği videoyu paylaşarak, "Bir imam Cuma hutbesinde Haluk Levent ve Oğuzhan Uğur'u hedef aldı" ifadelerini kullandı.

GERÇEK Diyanet İşleri Başkanlığı Ofisi yetkilileri videodaki yerin camii değil, bir fabrikaya ait ibadet için ayrılmış bir yer olduğunu, videoda konuşan kişinin ise Diyanet İşleri Başkanlığı ile hiçbir ilişiğinin olmadığını açıkladı.

7. "Isias Otel'in yıkılması hakkında yürütülen soruşturmada gizlilik kararı verildi." 18 Şubat

İDDİA Bazı sosyal medya hesaplarında yıkılan Isias Otel'le ilgili yürütülen soruşturma için gizlilik kararı verildiği iddia edildi.
GERÇEK Adıyaman Cumhuriyet Başsavcılığı, Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen kentte yıkılan binalara ilişkin hiçbir dosyada gizlilik kararı olmadığını açıkladı.

8. "Devlet yardımlarına haciz konuyor." 20 Şubat

İDDİA Bazı sosyal medya hesaplarında, devletin afetzedelere yaptığı 10 bin liralık deprem yardımlarına vergi dairelerince haciz konduğu iddia edildi.

GERÇEK Vergi daireleri, depremin yaşandığı günden bu yana kamu alacaklarının tahsili için hiçbir haciz uygulaması yapmamıştır. Ayrıca 8 Şubat 2023 tarihli, 120 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile vergi daireleri tarafından yapılanlar dahil tüm icra takipleri durdurulmuştur. Deprem tarihinden sonra herhangi bir şekilde haciz yapılmadığı için daha önce hesapta haciz olsa dahi bu haciz işlemi, Devlet tarafından yapılan 10 bin TL'lik deprem yardımlarına etki etmemektedir

9. "Depremzedeler Konya'daki boş evlere yerleştirilmedi." 19 Şubat

İDDİA Twitter'da paylaşılan bir video ile boş olan evlerin depremzedelere verilmediği iddia edildi.

GERÇEK Görüntüye konu olan evlerin Konya Meram ilçesine TOKİ tarafından kurulan Dedemli mahallesini gösterdiği tespit edildi. AA'nın haberine göre Konya'nın Hadim ilçesine yapılan Bozkır Barajı'nın suları altında kalacak Dedemli Mahallesi'nin sakinleri için Meram ilçesinde yeni yaşam alanı inşa edilmişti. Habere göre 428 hanede yaşayan yaklaşık 2 bin kişi, kurulan bu yeni mahalleye taşınacak

10. Yer kabuğunun kırıldığını gösteren bir videonun "depremden sonra Hatay'da kaydedildiği" iddiası 19 Şubat

İDDİA Sosyal medyada, Hatay'da meydana gelen depremlerin ardından yer kabuğunun kırıldığını ileri süren yeni bir video dolaşıma sokuldu.

GERÇEK Videonun, Çin Halk Cumhuriyeti Shanxi (Şansi) eyaletinin Yuncheng kentindeki Pinglu ilçesinde bulunan ovadaki 10 kilometrelik yer yarığına ait olduğu tespit edildi.

11. "Kızılay'ın yardım kolileri içindeki malzemeler çıkarılarak Suriyeli bir derneğin kolilerinin içerisine yerleştiriliyor." 19 Şubat

İDDİA Bazı sosyal medya hesaplarında Kızılay'ın yardım kolilerinin açılıp içindeki malzemelerin Suriyeli Derneğin kolilerine yerleştirildiğine dair iddialar paylaşıldı

GERÇEK 26 Eylül 2020'ye ait görüntüler, manipüle edilmiştir. Kızılay'ın yaptığı açıklamaya göre Suriyelilerin kendi aralarında kurmuş olduğu dernek, ellerinde bulunan hurmaları Kızılay kolilerine koyarak dağıtım gerçekleştirmiştir. Görüntüler bu çalışmalar sırasında kaydedilmiştir. Pandemi döneminde isminin açıklanmasını istemeyen Ş.K isimli bağışçı, Türkiye'de bulunan çeşitli milletlerden mültecilere dağıtılmak üzere Kızılay'a 4 bin 495 paket gıda kolisi bağışında bulunmuştur. İddiaya konu görüntüler, bu bağışların Kızılay kolilerine aktarılması sırasında kaydedilmiştir.

12. Panik halindeki insanları gösteren görüntülerin "20 Şubat'taki Hatay depremine ait olduğu" iddiası 20 Şubat

İDDİA 20 Şubat'ta Hatay'da meydana gelen 6,4 şiddetindeki depremden birkaç dakika sonra sosyal medyada bir video dolaşıma girdi. Panikle etrafa kaçışanların, yıkılan bir binanın altında kalmaktan son anda kurtulduğuna yönelik ifadeler paylaşımda yer aldı.

GERÇEK Videonun Hatay'da değil, ilk depremin gerçekleştiği 6 Şubat 2023 tarihinde 04.17 sularında Diyarbakır'da güvenlik kamerasına yansıdığı belirlendi.

13. "Aknehir Mahallesi No:11. Enkaz altında kalanlar var" 6 Şubat-20 Şubat

İDDİA Sosyal medya hesaplarında Aknehir Mahallesi No: 11'de enkaz altında kalanlar olduğu ve acil yardım gerektiği mesajı tekrar dolaşıma sokuldu.

GERÇEK Söz konusu adresin 6 Şubat 2023 tarihinden bu yana düzenli olarak servis edildiği tespit edildi.

14. "Deprem bölgesinde bulunan Hulusi Akar ve Fahrettin Koca'dan haber alınamıyor." 20 Şubat

İDDİA 20 Şubat tarihinde Hatay'da gerçekleşen 6,4 şiddetindeki depremden sonra Hulusi Akar ve Fahrettin Koca'dan haber alınamadığı iddia edildi.

GERÇEK Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, deprem sonrası AFAD merkezinde son duruma ilişkin bilgi almaktaydı.

15. "Tomruksuyu Mahallesinde göçük altında 6 kişi var." 20 Şubat

İDDİA Tomruksuyu Mahallesinde göçük altında kalan 6 kişi olduğu iddia edildi

GERÇEK Konuyla ilgili açıklama yapan 112 görevlisi: "Sahte ihbarlardan dolayı iş yükümüz artıyor ve gerçek vakalara ulaşmakta zorluk çekiyoruz. Tomruksuyu mahallesinde göçük altında 6 kişi var dediler, tüm sokakları gezdik 'yıkılan binalar boştu' cevabını aldık."

16. "Gaziantep'te yıkılmayan Iconova Evlerini Japon mühendisler inşa etti." 19 Şubat

İDDİA Sosyal medyada yapılan paylaşımlarda, Gaziantep'te bulunan Iconova Evleri adlı siteyi Japon mühendislerin inşa ettiği öne sürüldü.

GERÇEK Sitenin Gaziantep merkezli Şireci ve Acarsan'ın iş birliği yaparak inşa ettiği öğrenildi. Şirket yetkilisi projenin bir sistemin ürünü olduğunu ve tamamen kendilerinin üretimi olduğunu belirtti.

17. Hatay Defne'de "İki katı çöken eve az hasarlı raporu verildi." 19 Şubat

İDDİA Bazı sosyal medya hesaplarında Hatay Defne'de iki katı çökmüş bir binaya "az hasarlı ve oturulabilir" raporu verildiği iddia edildi.

GERÇEK Rapordaki ev ile Twitter'da paylaşılan evin aynı olmadığı tespit edildi. Fotoğraflar karşılaştırıldığında balkonların farklılığından da anlaşılabiliyor.

18. "AFAD'ın deprem bölgesine gelişi güzel kurduğu çadırlar tepki çekti." 20 Şubat

İDDİA Bazı medya organlarında AFAD'ın çadırları gelişigüzel şekilde kurduğu ve bu nedenle tepki çektiği iddia edildi.

GERÇEK AFAD yetkilileri birçok noktada toplamda 300 bine yakın çadır kurulumu yaparken, birçok yerde ise kriz anında çadırlar halka dağıtılmış ve kurulumları kendileri tarafından yapılmıştır. Çoğu noktada aşağıdaki görseldeki gibi düzenli bir kurulum sağlanmıştır. Çadır kurulum alanı koşulları gereği her noktada çadırlar arası mesafe eşit şekilde dağılmayabilmektedir.

ASRIN FELAKETİ BOYUNCA ORTAYA ATILAN YALANLAR VE GERÇEKLER

1. "Gaziantep Nurdağı'nda depremzedelere dağıtılan konteynerler için öncelik ev sahiplerine verildi." 13 Şubat İDDİA
Sosyal medyada paylaşılan bir gönderide Gaziantep Nurdağı'nda depremzedelere dağıtılan konteynerler için önceliğin ev sahiplerine verildiği iddia edildi.

GERÇEK
AFAD yetkilisi iddianın doğru olmadığını, depremzedeler arasında herhangi bir ayrım yapılmaksızın kurulumu tamamlanan konteyner kentlere yerleştirme yapıldığını, yerleştirme yapılırken ev sahibi veya kiracılık durumunun değil tamamen ihtiyaç halinin göz önüne alındığını aktardı. İddianın paylaşıldığı gönderide yer alan fotoğraf Google tersine arama yöntemi ile aratıldığında fotoğrafın Romanya'da çekildiği görüldü.

2. "Binaların dayanıklılık testi için alınan numuneler yapıya zarar veriyor." 15 Şubat İDDİA
Bina kontrollerinde depreme dayanıklılık testi olarak da bilinen karot testi uygulanıyor. Sosyal medyada karot testi için alınan numunelerin binalara zarar verdiği iddia edildi.

GERÇEK
İnşaat mühendisi Yılmaz Arslan, 'karot testinin yapıda kullanılan betonun kalitesini belirleyen en önemli laboratuvar testi' olduğunu söyledi. Numunenin uzmanlar tarafından ve doğru yöntemler alınması gerektiğini söyleyen Arslan, "İnşaat mühendisleri ve yapı mühendislerinin başvurduğu bir yöntemdir ve bu işlemin, binanın yapısına zarar vermesi mümkün değildir" ifadelerini kullandı.

3. "Şimdiye kadar yukarıdan net bir görüntü yayınlanmadı." 14 Şubat İDDİA
Bir sosyal medya kullanıcısı 14 Şubat 2023 tarihinde yaptığı paylaşımında, "Felaketin ne boyutta olduğuna bakın. Şimdi anlaşıldı neden şimdiye kadar yukarıdan net bir görüntünün yayınlanmadığı" ifadelerini kullandı.

GERÇEK
Anadolu Ajansı, afetten etkilenen bölgelerde felaketin boyutunu göstermek amacı ile dron kaldırarak görüntü paylaştı. Görüntüler hem sosyal medyadan okuyucuya ulaştırıldı hem de aboneler üzerinden tüm dünyayla paylaşıldı. 11 Şubat 2023 - Kahramanmaraş drone fotoğrafı:

4. "Deliller toplanmadan enkazlar kaldırılıyor." 15 Şubat İDDİA
Bazı basın yayın organlarında deliller toplanmadan enkazların kaldırıldığı iddia edildi.

GERÇEK
Adalet Bakanlığından yapılan açıklamaya göre 6 Şubat 2023 tarihinden bugüne kadar 478 Cumhuriyet Savcısı geçici yetki ile deprem bölgesinde görevlendirilmiştir. Depremin ardından yıkılan binalarla ilgili sorumlulukları bulunan kişilerin tespiti amacıyla derhal soruşturma işlemlerine başlanılmıştır. Deprem bölgesinde bilirkişi incelemesi ve numune alma işlemlerinde inşaat mühendisi, mimar, jeoloji mühendisi ile karot örneği alımı için yaklaşık 600 uzman bilirkişi görevlendirilmiştir. Bilirkişi incelemesi yapıldıktan sonra enkazlar kaldırılmaktadır.

5. "Deprem bölgesinde kolera salgını başladı." 15 Şubat İDDİA
Twitter başta olmak üzere sosyal medyada bazı kullanıcılar, afet bölgesinde kolera salgınının patlak verdiğine dair iddiaları gündeme taşıdı.

GERÇEK
Sağlık Bakanlığı, afet bölgesinde kolera salgını olduğuna dair iddiaları yalanladı. 15 Şubat Çarşamba günü ya da öncesi herhangi bir salgın bulgusuna rastlanmadı.

6. "Adıyaman'da bir tane bile Diyanet görevlisi görmedim." 15 Şubat İDDİA
Halk TV muhabiri Adıyaman'da bir tane bile Diyanet görevlisi görmediğini iddia etti.

GERÇEK
Adıyaman'da 1500 Diyanet görevlisi gece gündüz demeden depremin yaralarını sarmak için görev yapıyor.

7. "Adıyaman'da Tokalaşma Sahnesi isimli tarihi eser çalındı." 15 Şubat İDDİA
Bazı basın kuruluşları Karakuş Tümülüsündeki 'Tokalaşma Sahnesi' tarihi eserinin çalındığına dair haberlere yer verdi.

GERÇEK
T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Yahya Çoşkun, Twitter hesabı üzerinden açıklamada bulundu. Coşkun olayı yalanlayarak, "Çeşitli basın yayın organlarında yer alan Adıyaman Karakuş Tümülüsündeki tokalaşma sahnesinin çalındığına dair haberler gerçek değildir. Tokalaşma sahnesi ekiplerimiz tarafından Adıyaman Müzemizde korunmaya alınmıştır" dedi.

8. "Yabancılar Hatay'ı karıştırıyor" 14 Şubat İDDİA
Demokrat Parti'li İlay Aksoy Hatay'ın yabancı kişilerce karıştırılmaya çalışıldığını iddia etti.

GERÇEK
Söz konusu iddia Hatay'ın yerli sakinleri tarafından yalanlandı.

9. "Tren yolu üzerinden deprem bölgesine götürülen konteyner evler" 14 Şubat İDDİA
Sosyal medyada paylaşılan bir videonun, tren yolu üzerinden deprem bölgesine götürülen konteyner evleri gösterdiği öne sürüldü.

GERÇEK
Videonun güncel olmadığı ve Türkiye'de meydana gelen depremden yaklaşık 2 hafta önce "Demiryolu endüstrisinin kargo taşımacılığındaki gücü" açıklamasıyla bir sosyal iş ağı platformunda paylaşıldığı tespit edildi. Görüntülerin ABD'nin Kaliforniya eyaletine bağlı Tehachapi Geçidi'nde çekildiği anlaşıldı. Aynı yerde farklı konteynerlerin taşındığını gösteren çok sayıda görüntüye ulaşılabiliyor.

10. Kahramanmaraş depremine ait olduğu iddia edilen video 7 Şubat İDDİA
Yabancı bir sosyal medya kullanıcısı bir video kolajı paylaşarak, görüntülerin 06.02.2023'te Türkiye'de meydana gelen depremlere ait olduğunu iddia etti.

GERÇEK
Birinci videonun 25.04.2015'te Nepal'de meydana gelen depreme ait olduğu tespit edildi. İkinci videonun ise 21.06.2018'de Venezuela ile Trinidad ve Tobago Adalarını etkileyen depreme ait olduğu anlaşıldı.

11. "Elon Musk'ın Starlink uyduları, afet için Türkiye'de faaliyette." 13 Şubat İDDİA
SpaceX Starlink uydularının 13 Şubat gecesi Kırklareli üzerinde görüldüğü öne sürüldü.

GERÇEK
Starlink uydularının Türkiye'de hizmet verebilmesi için gerekli izinleri alması gerekiyor ancak henüz izinleri almadı. Starlink üzerinden verilebilecek internet hizmeti hali hazırda Türksat 5B uydusu ile veriliyor. Türksat 5B uydusunda yeterli kapasite ve sahada da yeterli sayıda terminal bulunuyor ve yıkımın ağır yaşandığı illerde halen ekipler aralıksız çalışıyor.

12. "AFAD'a yaptığınız tüm bağışları çalacaklar." 14 Şubat İDDİA
Ekşisözlük isimli platformda AFAD'a yapılan tüm bağışların çalınacağı iddia edildi.

GERÇEK
Bir kamu kuruluşu olarak AFAD bütün faaliyetlerini ilgili mevzuata uygun olarak ve Sayıştay denetimine açık, şeffaf bir şekilde gerçekleştirmektedir.

13. "Erdoğan depreme müdahaleyi engelledi." 14 Şubat İDDİA
Ekşisözlük isimli platformda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın depreme müdahale etmeye hazırlanan kurumlara beklenilmesi talimatı verdiği iddia edildi.

GERÇEK
Cumhurbaşkanı'nın böyle bir emir verdiğine dair herhangi bilgi ve belge bulunmamaktadır. Depremlerin yaşandığı ilk andan itibaren AFAD, Emniyet, Jandarma, MSB, UMKE, Ambulans Ekipleri, Gönüllüler, Yerel Güvenlik ve Yerel Destek Ekipleri'nden görevlendirilen saha personel sayısı ile birlikte bölgede görev yapan toplam personel sayısı 249.089'dur. Afet bölgesine başta ekskavatör, çekici, vinç, dozer, kamyon, arazöz, treyler, greyder, vidanjör vb. iş makineleri olmak üzere toplam 12.235 araç sevk edilmiştir. Afet bölgelerine 40'ın üzerinde Vali, 158 Mülki İdare Amiri, 19 AFAD üst yöneticisi ile 68 il müdürü görevlendirilmiştir. Ayrıca, uluslararası yardımların koordinasyonu için 13 büyükelçi ve 17 Dışişleri Bakanlığı personeli bölgede görevlendirilmiştir. Söz konusu bütün bu faaliyetler bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın koordinasyonunda gerçekleştirilmektedir.

14. "AFAD, enkazdan insan yerine banka kasalarını çıkarıyor." 11 Şubat İDDİA
Ekşisözlük isimli platformda AFAD'ın deprem bölgesindeki Halk Bankası şubelerinin kasalarını çıkartmak için geldiği iddia edildi.

GERÇEK
Konuyla ilgili açıklama yapan Halkbank, depremden önce 4 Şubat günü bahse konu yerden şubesinin taşındığını açıklamıştır. İddia sahibi bu açıklamanın ardından özür dilemiş ancak söz konusu iddia Ekşisözlük'ten silinmemiştir.

15. "Deprem bölgesindeki evlerin %51'i 2001 yılı sonrasında yapıldı." 14 Şubat İDDİA
Tele 1 kanalında deprem bölgesindeki evlerin %51'nin 2001 yılı sonrasında yapıldığı iddia edildi.

GERÇEK
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Gaziantep Afet Koordinasyon Toplantısı sonrası yaptığı açıklamada yıkılan binaların yüzde 95'inin 1999-2000 öncesi yapılar olduğunu açıkladı.

16. "Şanlıurfa'da yaşam belirtisi bulunan enkazda temizlik çalışması yapıldı." 14 Şubat İDDİA
Twitter'da"Şanlıurfa'da enkaza uğrayan binalardan birinde hafriyat makineleri ile etraf temizlenirken dokuzuncu günde enkazdan sağ bir vatandaş çıktı. Sözün bittiği yer dedikleri burası galiba" şeklinde bir iddia yer aldı.

GERÇEK
Şanlıurfa valisi Salih Ayhan sosyal medya hesabından paylaşımı alıntılayarak iddiaların gerçeği yansıtmadığını söyledi. Vali Salih Ayhan yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı: "Nasıl böyle yalanlarla vatandaşlarımızı panik ortamına sürükleyebiliyorsunuz? Resmi kurumlar dışında yapılan açıklamaları dikkate almamanızı söylüyoruz. Bu şahıs, asılsız bilgiyle kamuoyunu yanıltmanın bedelini hukuk karşısında ödeyecektir!"

17. "Çinli Kurtarıcıyı Yapay Zekayla Müslüman Yaptılar" 15 Şubat İDDİA
Bazı basın yayın organlarında Çin'den arama kurtarma faaliyetleri için Türkiye'ye gelen bir kişinin, cami ve elindeki Kur'an-ı Kerim'le çekilen fotoğraflarının yapay zekayla üretildiği iddia edildi.

GERÇEK
İddiaya konu haberde geçen Jun Cang isimli şahıs, arama kurtarma faaliyetleri için Malatya'ya gelmiştir. Malatya'nın Yeşilyurt ilçesi yetkililerinden edinilen bilgiye göre, şahsın camiye gittiği ve elinde Kur'an-ı Kerim'le fotoğraf çektirdiği tespit edilmiştir.

18. "Dozerler ve iş makinaları enkaza dalıyor. Kurtarma çalışması yapılmıyor. O yüzden İspanyol ekip ülkeyi terk etti." 13 Şubat İDDİA
İspanya'dan gelen kurtarma ekibinin Türkiye'den ayrılmasıyla ilgili bazı basın yayın organlarında dozerler ve iş makinalarının enkaza daldığı, kurtarma çalışmasının yapılmadığı ve o yüzden ülkeyi terk ettikleri iddia edildi.

GERÇEK
Bölgede arama kurtarma faaliyetleri devam etmektedir. İddiaların geçtiği röportaj afetin 7. gününde yayımlanmıştır. 10. günde arama kurtarma çalışmaları sonucu enkaz altından insanların kurtarılması, iddiaları tamamen çürütmektedir. İspanya'dan gelen 788 arama kurtarma personeli bölgelere dağıtılmış, çalışmalarını tamamlayan 'hafif arama kurtarma' ekiplerinden bazıları ülkelerine geri dönmüştür. İspanya'dan gelen 639 personel halen çalışmalarına devam etmektedir.

Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve 10 ilde etkilin olan 7,7 ile 7,6'lık depremler sonrası devlet tüm kurumlarıyla yaraları sarmaya devam ediyor. Devlet ve milletin verdiği kıyasıya mücadele tüm dünyaya örnek oldu. Fakat sosyal medyada dolaşan asılsız iddialar, dezenformasyon ve algı operasyonları bu çalışmaları olumsuz yönde etkiliyor. İşte sosyal medyada dolaşan asılsız iddialar ve gerçekleri….

1. Oğuzhan Uğur: "'Yarseli Barajı patladı' haberi, doğru olmadığı anlaşılınca hemen kaldırıldı.

" 12 Şubat İDDİA
Oğuzhan Uğur, doğru olmadığı anlaşılınca söz konusu haberi hemen kaldırdıklarını söyledi.

GERÇEK
Söz konusu haber hemen silinmedi. 4 gün boyunca Babala TV Twitter sayfasında yer aldı.

2. Oğuzhan Uğur: "Yalan çıkan tek haber yaptık."
12 Şubat
İDDİA
Oğuzhan Uğur yalan çıkan tek haber yaptıklarını söyledi.


GERÇEK
Babala TV'de Hatay Yarseli Barajı gibi "Baraj patladı" yalanı Kahramanmaraş için de yapılmıştı

3. Oğuzhan Uğur: "Başı yanmasın diye gönderdik, adını bile hatırlamıyoruz."
14 Şubat İDDİA
Oğuzhan Uğur "Baraj patladı" yalanını ortaya atan çalışanlarını kovduklarını söyledi.

GERÇEK
Oğuzhan Uğur, instagram hesabından işten çıkartılan kişinin akıbetinin sorulması üzerine aslında öyle bir yaptırımda bulunulmadığını ima etti.

4. Oğuzhan Uğur: "Hatay'da Yarseli Barajının patladığına dair yaptığımız haber için Bakanlık yetkilisiyle mesajlaştık."

12 Şubat
İDDİA

Oğuzhan Uğur halkın infiale sürüklenmesine ve bu esnada 5 yaşında bir çocuğun da ölümüne sebebiyet verdiği Yarseli Barajı'nın patladığına dair haberleri için Bakanlık yetkililerinden teyit aldığını iddia etti.

GERÇEK

Oğuzhan Uğur daha sonra yaptıkları haberin yalan olduğunu itiraf etti. Savunma olarak ise, "Böyle şeyler olabilir" dedi.

5. "Daha fazla yardıma ihtiyaç yok"

İDDİA
Sosyal medyada felaket bölgesinde daha fazla yardıma ihtiyaç kalmadığı, depoların dolduğu ve hiç yer kalmadığı yönünde iddialar paylaşıldı.

GERÇEK

Deprem bölgesindeki ihtiyacın sürdüğüne yönelik başta İçişleri Bakanı Süleyman Soylu olmak üzere resmi açıklamalar bulunmaktadır.

6. "Fotoğrafın Kahramanmaraş depremlerinden sonrasını gösterdiği" iddiası
14 Şubat İDDİA
Instagram'da paylaşılan bir gönderide yer alan fotoğrafın Kahramanmaraş merkezli depremlerin sonrasını gösterdiği iddia edildi.

GERÇEK
Rusya merkezli bir sosyal medya platformu olan VK'da aynı fotoğrafın 2015 yılında paylaşıldığı görüldü.

7. "AFAD'ın başındaki adam Kahramanmaraşlı, İmam Hatip Lisesi mezunu, Üniversite ise İlahiyat Fakültesi mezunu, sürekli Diyanet'te çalışmış. Bu adam ancak cenaze namazı kıldırır."

12 Şubat İDDİA

Cem Uzan, "AFAD'ın başındaki adam Kahramanmaraşlı, İmam Hatip Lisesi mezunu, Üniversite ise İlahiyat Fakültesi mezunu, sürekli Diyanette çalışmış. Bu adam ancak cenaze namazı kıldırır. İmam ne anlar lojistikten arama kurtarmadan. Recep Bey bunun hesabını soracağım" dedi.

GERÇEK

AFAD Başkanı Kahramanmaraşlı değil Erzurumlu. İmam Hatip değil, Erzurum Atatürk Lisesi mezunu. İlahiyat değil, İdari Bilimler Fakültesi mezunu. Kaymakamlık, Valilik, Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü ve İçişleri Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı görevleri de olmuştu.

8. "İstanbul'da deniz suyunun çekilmesi büyük bir depremi işaret etti."

13 Şubat
İDDİA
Bazı sosyal medya hesaplarında İstanbul'da deniz suyunun çekilmesinin büyük bir depremi işaret ettiği iddia edildi.

GERÇEK

Kandilli Rasathanesi tarafından Marmara Denizi'nde deniz suyu seviyesinde meydana gelen değişikliğin tektonik-deprem kaynaklı olmayıp, basınç farkından kaynaklı meteorolojik bir olay olduğu açıklanmıştır.

9. "AKP Milletvekili Habibe Öçal, Ekrem İmamoğlu'na saldırdı."

8 Şubat İDDİA

Bazı sosyal medya hesaplarında AK Parti milletvekili Habibe Öçal'ın deprem bölgesine giden Ekrem İmamoğlu'na saldırdığı iddia edildi.

GERÇEK
Videoda görünen kişi Habibe Öçal değil. Tartıştığı kişi de Ekrem İmamoğlu değil, Maraş'ta yaşamadığı halde Maraş'ta yaşıyormuş gibi şikayette bulunan üçüncü başka bir şahıs.

10. "Çin'in inşa ettiği Çanakkale Köprüsü depreme dayanıklı kaldı."

13 Şubat İDDİA

Bir Çin devlet görevlisi, Çin'in inşa ettiği Çanakkale Köprüsü'nün depreme dayanıklı kaldığı şeklinde bir paylaşım yaptı. Bunu Çin'in Fransa Konsolosluğu da paylaştı.

GERÇEK

Çanakkale Köprüsü, deprem bölgesine çok uzak bir konumda olmakla birlikte Çin değil Güney Kore-Türkiye ortak yapımı bir köprüdür.

11. "Fahrettin Koca kendisinden yardım isteyen depremzede doktoru dinlemedi."

13 Şubat İDDİA

Depremzede bir doktorun dert yandığı Fahrettin Koca'nın kendisini dinlemediği iddia edildi.

GERÇEK

Videodaki depremzede doktor Çağla Yalçın ertesi gün kendi sosyal medya hesabından paylaştığı videoda Fahrettin Koca'nın kendisini dinlediği ve sorununun da çözümünü sağladığını ifade etti.

12. "Adıyaman-Gölbaşı'na kimse yardım getirmiyor."

14 Şubat İDDİA

Oğuzhan Uğur tarafından yönetilen Babala Tv ofisinden yayın açan İbrahim Büyükak Adıyaman-Gölbaşı'na hiç yardım gönderilmediğini iddia etti.

GERÇEK

Esenler Belediyesi 9 gündür 1000'e yakın personeli ile bölgede. 1000 konteynırlık kent kuruldu. Koordinasyon merkezi kuruldu. Aşevi kuruldu. Duş ve tuvalet ihtiyacını gidermek için seyyar kabinler kuruldu

13. "Afet bölgelerine yem gönderilmiyor."

13 Şubat İDDİA

Bazı sosyal medya hesaplarında afet bölgelerine hayvan yemi gönderilmediği iddia edildi.

GERÇEK

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından deprem bölgelerindeki hayvan yetiştiricilerine ilk etapta, 1716 ton hayvan yemi göndermiştir. Afet bölgelerine yem tedariki artarak devam etmektedir.

14. "Malatya'da hasar tespit çalışmaları iptal edildi, yurt dışından teknik eleman bekleniyor."

13 Şubat İDDİA

Bazı sosyal medya hesaplarından Malatya'da hasar tespit çalışmalarının iptal edildiği ve yurt dışından teknik eleman gelene kadar evlere girilmemesi gerektiği iddia edildi. GERÇEK Malatya Valiliği, şehirde hasar tespit çalışmalarının 10 Şubat'ta başladığını duyurmuş ve hasar tespiti henüz yapılmamış veya orta ve ağır hasarlı olarak belirlenmiş evlere girilmemesi gerektiğini vurgulamıştır.

15. "Antakya'da deprem sebebiyle çöken ana su isale hattını İSKİ onardı."

14 Şubat İDDİA

Ekrem İmamoğlu, Antakya'da deprem sebebiyle çöken ana su isale hattının İSKİ tarafından onarıldığını iddia etti.

GERÇEK

Hatay'a yalnızca 15 kişilik ekibiyle geldiği bilinen İmamoğlu'nun ekibine suyu Konya Büyükşehir Belediyesi'nin temin ettiği ortaya çıktı.

17. "Nerede sarıklılar…Bir işin ucundan tutamazlar mı?"

14 Şubat İDDİA

Murat Yetkin FOX TV yayınında "sarıklılar" olarak tanımladığı İslami STK ve vakıfların deprem bölgesinde olmadığını iddia etti.

GERÇEK

Türkiye Diyanet Vakfı, İsmailağa Vakfı, Sadaka Taşı, İlim Yayma Cemiyeti, Birlik Vakfı, TÜGVA, TÜRGEV, Önder, İHH, AGD, İDDEF, Deniz Feneri, IBAG, Beşir, Hay-Der, Yedi Hilal, Hakyol gibi vakıfların üyeleri gece-gündüz demeden aramakurtarma ve yardım faaliyetleri için sahada durmadan çalışmaktadır.

18. "Birileri seçimde ilk oyunu kullanacak gençlere 'İlk Oyum Erdoğan'a' yazan kartları göndermeye utanmamış."

14 Şubat 2023 İDDİA

Bazı sosyal medya hesaplarında deprem sonrası "İlk Oyum Erdoğan'a" yazan kartlar gönderildiği iddia edildi.

GERÇEK

Söz konusu çalışma depremden çok önce yapılmış bir çalışmadır.

19. "Hatay'da ATM'ler yağmalandı."

14 Şubat İDDİA

Bazı sosyal medya hesaplarında Hatay'da ATM'lerin yağmalandığı iddia edildi.

GERÇEK

Hatay Valiliği'nin açıklamasına göre ilgili banka yetkililerinin kendi kasalarını ve mekanizmalarını söktüğü tespit edilmiştir.

20. "Türkiye'ye girmek isteyen beni arasın."

10 Şubat İDDİA

Videoda konuşan kişinin, "Bir insan kaçakçısı olduğu ve Suriyelileri Türkiye'ye kaçırmaya çalıştığı" öne sürüldü.

GERÇEK

Çeviriye göre videodaki kişi şu ifadeleri kullanıyor: "Depremzede kardeşlerimiz ve enkaz altında kalan insanlarımıza yardım etmek için Türkiye'nin güneyine ve kuzey Suriye'ye gidiyoruz, onları kurtarmaya yola çıkıyoruz, bize katılmak isteyen özelden ulaşabilir bana. Ona her türlü yeme, içme, yol ve kalacak yerini temin ederiz." Yani videoda konuşan kişinin insan kaçakçılığı yaptığına dair bir ifadeye rastlanmıyor, aksine videodaki kişi depremzedeler için yardım çağrısında bulunuyor.

21. "Çizgi film depremi önceden haber verdi."

14 Şubat İDDİA

"Simpsonlar" adlı çizgi filmde Kahramanmaraş Depremlerinin önceden haberinin verildiği iddia edildi.

GERÇEK

Açık kaynaklardan aratıldığında bölümün orijinal yayın tarihinin 20 Mart 2005 olduğu bilgisine ulaşılıyor. Bölümün 19. dakikasının 5. saniyesinde Kahramanmaraş ismi geçiyor ancak depremle ilişkilendirilmiyor. Diyaloğun devamında ve sahnenin geçtiği 13. bölümün tamamı incelendiğinde depremle ilgili herhangi bir ifadeye rastlanmıyor.

22. "STK'ların deprem bölgesine gönderecekleri yardım aracı Hakkari Valiliği tarafından engellendi."

13 Şubat İDDİA

Bazı basın yayın organlarında ve sosyal medya hesaplarında, STK'ların deprem bölgesine gönderecekleri yardım aracının Hakkari Valiliği tarafından engellendiği iddia edildi

GERÇEK

İddiaların aksine, yapılan ve toplanan bütün yardımların güvenli ve doğru bir şekilde ulaştırılabilmesi amacı ile yardım tırları, Hakkari Valiliği AFAD Koordinasyon Merkezi kontrolü ve koordinesinde deprem bölgelerine gönderilmiştir.

Hakkari Valiliği tarafından yapılan açıklamaya göre, bugüne kadar Hakkarili hayırsever vatandaşlar tarafından Hakkari AFAD hesabında 3 milyon 503 bin 259 lira, Hakkari Diyanet Vakfı hesabında ise 2 milyon 464 bin 870 lira olmak üzere toplam 5 milyon 968 bin 129 lira nakdi yardım toplanmıştır.

23. "Bu gece depremler nedeni ile Şanlıurfa'da üç bina daha yıkıldı."

12 Şubat İDDİA

Bir sosyal medya kullanıcısı 12 şubat gecesi "Şanlıurfa'da üç binanın yıkıldığı" yönünde bir iddiayı gündeme getirdi.

GERÇEK

İhbarın ardından ekipler adrese gitti ve olayın yalan olduğu ortaya çıktı.

107. "Elazığ Harput Dini İhtisas Merkezi Depremden Etkilenen Vatandaşların Kullanımına Açılmadı" 12 Şubat İDDİA 177
Sosyal medyada Elazığ Harput'ta bulunan ve Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı olarak hizmet veren Dini İhtisas Merkezi'nin, depremden sonra depremzedelerin kullanımına açılmadığı iddia edildi.

GERÇEK
Diyanet İşleri Başkanlığı Basın Müşaviri Burak Orhan, Elazığ Harput Dini İhtisas Merkezinin depremzedelere hemen açıldığına dair açıklama yaptı.

109. "TRT Haber'den Menzil'e Teşekkür…"

12 Şubat

İDDİA
Adıyaman'da Menzil tarikatı köyünü depremzedelere açmış, TRT Haber, yayında tarikat liderine teşekkür ediyor

GERÇEK
Nevşin Mengü, kendi yalan haberini kendisi yalanladı.

110. "Van'a gelen depremzedelerin barınma ihtiyaçları karşılanmıyor" 11 Şubat İDDİA
Van Emek ve Demokrasi Platformu tarafından, depremzedelerin barınma ihtiyaçlarının karşılanmadığı iddia edildi.

GERÇEK
Van Valiliği, konuyla ilgili yaptığı açıklamada iddiayı yalanladı

111. "Ankara'daki hastanelerde depremzedeler için yardım toplandığı iddiası."

7 Şubat

İDDİA
Ankara Bilkent Şehir Hastanesi ve Ankara Etlik Şehir hastanesinde depremzedeler için yardım toplandığı iddia edildi. Bu iddia Whatsapp gruplarında hızla yayıldı.

GERÇEK
Ankara Bilkent Şehir Hastanesi, yaptığı açıklama ile bu iddiayı yalanladı.

112. "Bakan Nebati, Deprem alanında borsayı değerlendirdi."

6 Şubat

İDDİA
Nureddin Nebati'nin deprem alanında borsa hakkında konuşma yaptığı iddia edildi.

GERÇEK
Nureddin Nebati'nin sözleri, depremden önce yayınlanmıştı

113. "AFAD'ın deprem bölgesindeki İş Bankası ve Halk Bankası şubelerinin kasalarını çıkartmak için geldi"

12 Şubat

İDDİA
AFAD'ın İş Bankası ve Halk Bankası şubelerinden kasaları çıkartmak için geldiği iddia edildi.

GERÇEK
İş Bankası ve Halk Bankasından yapılan açıklamalarda bu iddialar tamamen yalanlandı.

114. "Irak'ta Japon şirket tarafından yapılan ve depremde ayakta kalan merdiven"

10 Şubat

İDDİA
Kahramanmaraş depremlerinden sonra Irak'ta bir binanın resmi paylaşıldı ve deprem sonrası görüntü olarak iddia edildi.

GERÇEK
Fotoğraf 12 Ağustos 2013'te The Atlantic'te yayınlanan "War-torn syria Split into Three Regions" başlıklı makalede yer alıyor.

115. "Gökyüzündeki ışığın depremden önce Türkiye'de gözlemlendiği"

12 Şubat

İDDİA
Bir sosyal medya kullanıcısı tarafından paylaşılan gönderide, Kahramanmaraş depreminden saniyeler önce Türkiye ve Suriye'nin semalarında sıradışı görüntülerin belirdiği iddia edildi.

GERÇEK
Videonun, 7 Ekim 2018 tarihinde Falcon 9 roketininin ABD'deki Vandenberg Hava Üssü'nden uzaya fırlatılma anını kaydettiği tespit edildi.

116. "Hasar gören barajlardan Irak'a su tahliye edildi"

6 Şubat

İDDİA
Deprem felaketinin ardından Atatürk Barajı'nın hasar aldığına dair yanıltıcı iddialar sosyal medyada paylaşılmaya başlandı.

GERÇEK
Vahit Kirişçi, ilgili iddiayı net bir şekilde yalanladı.

117. "İskenderun terkediliyor."

11 Şubat

İDDİA
Erk Acarer tarafından İskenderun'un tahliye edildiği ve sadece gidecek yeri olmayan Suriyelilerin kaldığı iddia edildi.

GERÇEK
Söz konusu iddia bizatihi İskenderunlular tarafından yalanlanmıştır.

118. "Adıyaman'da arama kurtarma yapan Tayvanlı ekip, göçük altında kalan bir kişiye tam ulaşacakken, gelen Türk ekip tarafından uzaklaştırılmış."

13 Şubat

İDDİA
Nevşin Mengü'nün iddiasına göre Adıyaman'da arama kurtarma yapan Tayvanlı ekip, göçük altında kalan bir kişiye tam ulaşacakken, gelen Türk ekip tarafından uzaklaştırıldı.

GERÇEK
Bu haber aslında China Times'in değil, Tayvan devlet ajansı CNA'nın haberi. "Tüm işi Tayvanlı ekip yaptı, Türk ekip kendi yapmış gibi gösterdi" gibi bir ifade de bulunmuyor. Tayvanlı ekip 'bu olay üzerine' ülkeyi terk etmeye karar vermemiş. Tayvan basınında çıkan eski tarihli haberlerde, ekibin zaten ayın 15'inde ülkeye dönmesinin planlandığı belirtiliyor.

119. "Samandağ'da yalnızca Ekrem İmamoğlu tarafından çadırlar kuruldu." 12 Şubat İDDİA
Ekrem İmamoğlu Samandağ'da yalnızca kendisi tarafından çadırların kurulduğu şeklinde bir paylaşımda bulundu.

GERÇEK
Söz konusu alanda AFAD'la koordineli olacak şekilde içerisinde İBB de dahil olmak üzere çok sayıda çadır kuruldu.

120. "ABD savaş gemisi yardım amacıyla Mersin'e gelecek." 10 Şubat İDDİA
ABD'ye ait bir savaş gemisinin yardım amacıyla Mersin'e geleceği iddia edildi.

GERÇEK
Konuyla ilgili açıklama yapan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu Amerika'dan Türkiye'ye bu yönde bir talep gelmediğini ve böyle bir talep gelse dahi bir savaş gemisinin Türkiye karasularına girmesine izin verilmesinin söz konusu olmadığını söyledi.

121. "Bursa'da kullanılmayan konteynırlar deprem bölgesine sevk edilmiyor." 12 Şubat İDDİA
Bazı sosyal medya hesaplarında Bursa'da kullanılmayan konteynırların deprem bölgesinde sevk edilmediği iddia edildi.

GERÇEK
Söz konusu paylaşımı yapan kişi daha sonra valiliğin kendisiyle iletişime geçtiğini ve durumu aktardığını iletti. Buna göre, Bursa'daki AFAD konteynerları Osmaniye'ye gönderildi. Geri kalanı da deprem olma ihtimaline karşı Bursa'da bırakıldı. Deprem bölgesinde altyapı çalışmaları yapıldıkça gönderim devam edecek.

122. "Enkaz altında canlı insanlar olmasına rağmen moloz kaldırma işlemleri başlatıldı."

12 Şubat

İDDİA

Kaleli Medya isimli bir hesap tarafından enkaz altında canlı insanlar olmasına rağmen moloz kaldırma işlemlerinin başlatıldığı iddia edildi.

GERÇEK
Moloz kaldırma çalışmaları el veya kürekle yapılmaz, kepçeyle yapılır. Videoda da görüldüğü üzere kalabalık bir ekip arama çalışmalarına devam etmektedir. Ayrıca Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: "Enkazlar kaldırılmadan önce savcılıklarca enkazlardan delillerin toplanması son derece kritik. Bu deliller toplanmadan enkazlar kaldırılmayacak"şeklinde bir açıklamada bulundu.

123. "Millet can derdinde, Belediyeler eğlence derdinde."

13 Şubat

İDDİA
Cumhuriyet ve Birgün gazetelerinde AK Parti'li belediyeler tarafından deprem sonrası eğlence konseptli ihaleler açıldığı iddia edildi.

GERÇEK
Söz konusu ihaleye başvuru "Ocak" ayında yapılıyor. Onay tarihi ise "1 Şubat 2023". Yani depremden önceki günlerde yapılmış bir ihale.

124. "Halk eliyle, tırnaklarıyla vatandaşı enkazdan çıkarıyor, AFAD yetkilileri elinde kameralarla kurtarmış gibi yapıyorlar."

13 Şubat

İDDİA
Karar Gazetesi Yazarı Elif Çakır, "Halk eliyle, tırnaklarıyla vatandaşı enkazdan çıkarıyor, AFAD yetkilileri elinde kameralarla kurtarmış gibi yapıyorlar" şeklinde bir iddiada bulundu.

GERÇEK
AFAD yetkilileri ve sağlık ekipleri depremzedelere zarar gelmemesi için belli teknikler kullanarak insanları enkaz altından kurtarmaktadır.

125. "Depremden önce gökyüzünde bir cisim gözlemlendi."

12 Şubat

İDDİA
Sosyal medyada uçan parlak bir cismin göründüğü bir video paylaşılarak, "Türkiye'deki depremden önce." iddiası dile getirildi.

GERÇEK
Videonun 25.09.2022'de Telegram'da, 07.10.2022'de Twitter'da ve 18.01.2023'te de TikTok'ta paylaşıldığı tespit edildi. Tweet'te, videonun Kazakistan'da Rusya tarafından kullanılan Baykonur Uzay Üssü'nü gösterdiği ifade ediliyor. Telegram'da ise, söz konusu görüntünün Kazakistan'da bulunan Balkaş şehrinde çekildiği yazıldı.

126. "Yardım tırı önünü kesen yağmacı aracı böyle ezdi."

11 Şubat

İDDİA
Sosyal medyada bir tırın önündeki sivil aracı ezdiği anı gösteren bir video paylaşılarak, "Yardım tırı önünü kesen yağmacı aracı böyle ezdi." iddiasında bulunuldu.

GERÇEK
Videonun Şili'de meydana gelen bir olaya ait olduğu tespit edildi.

127. "DASK zorunlu deprem sigortasından yararlanmak için 15 gün içinde ihbar zorunluluğu var."

10 Şubat

İDDİA
Bazı sosyal medya hesaplarında DASK zorunlu deprem sigortasından yararlanmak için 15 gün içinde ihbar zorunluluğu olduğu iddia edildi.

GERÇEK
DASK'ın genel şartlarında riskin gerçekleştiğinin öğrenilmesinden itibaren 15 günlük ihbar yükümlülüğü vardır. Ancak DASK, doğal afet dönemlerinde hasar ihbarında süre kısıtlaması uygulamamaktadır. Dolayısıyla 10 ilimizi kapsayan son deprem felaketinde evleri hasar gören sigortalıların ihbar için süre kısıtlaması bulunmamaktadır.

128. "Josef De Souza deprem bölgesinden bir kız çocuk evlat edinmiş."

13 Şubat

İDDİA
Bazı basın yayın organları ve sosyal medya hesaplarında Josef De Souza'nın deprem bölgesinden bir kız çocuk evlat edindiği iddia edildi.

GERÇEK
Bahsi geçen fotoğraf, Beşiktaşlı futbolcunun afetzede çocukları ziyaretinde çekilen bir kare. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı yaptığı açıklamada, deprem sonrası aile ve yakınlarına ulaşılamayan çocukların kuruluş bakımına alındığını ve ihtiyaçlarının karşılandığını belirmektedir.Çocukların biyolojik yakınlarına ulaşılması için il 213 müdürlüklerinde çalışmalar sürmektedir. Bu aşamada depremden etkilenmiş ve aileleri bulunamamış çocukların evlat edinilmesi mümkün değildir. Josef De Souza da sadece Mersin'e getirilen afetzede çocuklara moral vermek için ziyarette bulunmuştur.

129. "Yardım malzemesi götürülmesine izin verilmiyor."

7 Şubat

İDDİA
Kahramanmaraş'ta meydana depremin ardından sosyal medyadan, Bilecik'te de deprem olacağını, bu nedenle yardım malzemeleri götürmek için yola çıkanlara izin verilmediğine dair bir ses kaydı paylaşıldı.

GERÇEK
İddiası asılsız çıkan tır şöförü M.T., Bilecik'te gözaltına alındı.

130. "Alevi oldukları için yardım gitmiyor."

11 Şubat

İDDİA
Bir sosyal medya fenomeni tarafından Alevilere yardım götürülmediği iddia edildi.

GERÇEK
Depremlerin ardından bütün yardımlar AFAD koordinasyonunda dil, din, ırk ayrımı gözetmeksizin bütün depremzedelere ulaştırılmıştır.

131. "Deprem rakamları da pandemi rakamları gibi yalan."

10 Şubat

İDDİA
Edirne F Tipi Cezaevi'nde tutuklu bulunan Selahattin Demirtaş deprem rakamlarının yalan olduğunu iddia etti.

GERÇEK
İçişleri Bakanlığından yapılan açıklamada henüz enkazlarda arama-kurtarma çalışmalarının devam ettiği ve Türkiye'nin her tarafından buraya savcılar görevlendirilip adli tıp uzmanları ve doktorların da görevlendirildiği bilgisi paylaşılmıştır.

Kahramanmaraş'ta ilki saat 04.16'de Pazarcık merkez üssünde, İkincisi ise dokuz saat sonra saatler 13.24'ü gösterdiğinde Elbistan'da 7.6 şiddetinde meydana geldi. Yaşanan depremler tüm Türkiye'nin yüreğini yaktı. Son bir haftadır tüm Türkiye'nin aklı depremin etkilediği 10 ildeyken sosyal medyada asılsız iddialar yer aldı. İşte sosyal medyada yer alan o iddialar ve gerçekler…

8 Şubat

YALAN

1. "Türkiye'nin Milano Konsolosluğu, AFAD ve Kızılay yerine Diyanet Vakfı'nın yardım hesaplarını paylaştı."

Fatih Altaylı twitter hesabından attığı bir tweette Türkiye'nin Milano Büyükelçiliğinin AFAD ve Kızılay yerine Diyanet Vakfı'nın yardım hesaplarını paylaştığını ileri sürdü.

GERÇEK

7 Şubat tarihinde Türkiye'nin Milano Büyükelçiliği'nin yaptığı paylaşımda AFAD, Kızılay ve TDV'nin yardım hesaplarını birlikte paylaştığı ortaya çıktı.

6 Şubat

YALAN

2. "Hatay'a Hiçbir Yetkili Gelmedi"

CHP milletvekili Suzan Şahin "Hatay'a hiçbir yetkili gelmedi" iddiasında bulundu.

GERÇEK

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay tarafından Bakan Soylu'nun Kahramanmaraş; Bakanlar Kirişçi, Akar ve Koca'nın Hatay; Bakan Kasapoğlu'nun Osmaniye; Bakan Karaismailoğlu'nun Adıyaman; Bakan Bozdağ'ın Diyarbakır; Bakan Nebati'nin Şanlıurfa; Bakan Kurum'un Gaziantep ve Kilis; Bakanlar Yanık ve Dönmez'in Adana; Bakanlar Ersoy ve Özer'in ise Malatya'da olduğu açıklandı.

YALAN

3. "Şanlıurfa Ertuğrul Gazi mah. 345. sk. Yağmur apt no 12: Çöktü ve yardım gitmedi."

Sosyal medyada yapılan "Şanlıurfa Ertuğrul Gazi mah. 345. sk. Yağmur apt no 12" adresiyle ilgili çöktüğü ve yardım gitmediği iddiaları ortaya atıldı.

GERÇEK

Şanlıurfa Valiliği: "Bu adresle ilgili asılsız ihbarlar yapılmakta. Ekiplerimiz adresi kontrol ettiğinde ihbarın asılsız olduğunu görmüşlerdir."

9 Şubat

YALAN

4. "İş Makinesi, Ekipman vb. Cihazların Gümrük Geçişlerinde Alınan Vergileri Kaldırılmadı"

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu paylaştığı bir tweette deprem bölgelerinde kullanılmak üzere iş makinesi, ekipman vb. cihazların gümrük geçişlerinde alınan vergilerinin kaldırılmadığını iddia ederek devleti suçlamıştı.

GERÇEK

7 Şubat tarihinde Ticaret Bakanlığı deprem bölgelerinde kullanılmak üzere gümrükten geçirilecek olan yardım malzemelerinin geçişinde kolaylık sağlandığını açıkladı.

8 Şubat

YALAN

5. "Deprem bölgesinde plakasız sinyal kesici (jammer) araçları dolaşıyor"

"Deli mi ne?" isimli Youtube kanalı sahibi Fester Abdü bağlandığı bir yayında deprem bölgesinde plakasız sinyal kesici (jammer) araçların dolaştığını söyledi.

GERÇEK

Fester Abdü instagram hesabında yaptığı açıklamada bahsettiği araçların (jammer) özel askeri ekiplerin kullandığı radyo frekans cihazları olduğunu ve depremde yıkılan bölgelerin haritalandırılmasında kullanıldığını söyledi.

6 Şubat

YALAN

6. "Erdoğan deprem sonrası CHP'li belediyeleri aramadı."

Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, deprem zamanı bile ayrımcılık yaparak, depremde zarar gören illerden CHP'li başkanları aramadı.

GERÇEK

Depremin ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, Adana Büyükşehir Belediye Başkanı Zeydan Karalar ve Hatay Valisi Rahmi Doğan'la telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Sözcü, bu haberi sonradan sildi.

6 Şubat

YALAN

7. "Deprem Bölgesinde Arama Kurtarma Çalışması Yapılmıyor"

Bazı sosyal medya hesaplarından deprem bölgesinde arama-kurtarma çalışması yapılmadığı iddia edildi.

GERÇEK

Depremden sonra 10 dakika içinde arama-kurtarma faaliyetleri başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, 6 Şubat saat 13:04 itibariyle 9 bin personelin arama kurtarma çalışması yürüttüğünü ve bu sayının sürekli artmakta olduğunu ifade etmişti. 6 Şubat - 23:50 itibari ile 6 bin 345 kişi enkaz altından kurtarılmıştı.

6 Şubat

8. "Deprem Sonrası Malatya'da Kızılay Bölge Kan Merkezi Tamamıyla Yıkıldı"

GERÇEK

Depremler sonrası Malatya Kızılay Bölge Kan Merkezi binasında ufak çaplı hasar meydana geldi. Hasar, binadaki faaliyetleri durduracak düzeyde değildi. Malatya Kızılay Bölge Kan Merkezi, faaliyetlerine devam etmektedir.

6 Şubat

YALAN

9. "Malatya Özel Güvenim Bakım Merkezi'ndeki Engelli Bireyler Sokakta Kalıyor"

GERÇEK

13:24'te meydana gelen 7,6 şiddetindeki depremin Malatya'da hissedilmesi sebebiyle, deprem esnasında Özel Güvenim Bakım Merkezinde kalmakta olan engelli bireyler bahçeye ve kurum dışına çıkarıldı. Videodaki görüntü, deprem anına aitti ve binada herhangi bir problem olmaması sebebi ile engelliler tekrar kurum içine alınmıştı.

6 Şubat

YALAN

10. "Sakarya'da 5,5 Büyüklüğünde Deprem Meydana Geldi."

Bazı sosyal medya hesaplarında Sakarya'da 5,5 büyüklüğünde bir depremin meydana geldiği iddia edildi.

GERÇEK

Türkiye'de en çok sismik istasyona sahip AFAD kurumunun verilerinde böyle bir kayıt yoktur. Kandilli Rasathanesi'nin yanı sıra uluslararası deprem araştırma kuruluşlarının da verileri incelendiğinde,

böyle bir depremin söz konusu olmadığı görülmektedir.

6 Şubat

YALAN

11. "Adana Havalimanı İkinci Bir Karara Kadar Uçuşlara Kapatıldı"

GERÇEK

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Adana Havalimanı'nın hava trafiğine açık olduğunu açıkladı.

6 Şubat

YALAN

12. "Deprem Sonrası Uşak'ta 100 Liralık Battaniye Bir Günde 250 Lira Oldu"

Bazı sosyal medya hesaplarında deprem sonrasında Uşak'ta fiyatı 100 lira olan battaniyelerin 300 liraya satılmaya başlandığı iddia edildi.

GERÇEK
Uşak Valiliği, şehirde üretilen battaniyelerin fiyatları içerdikleri materyallere göre 100 TL ile 350 TL arasında değişiklik gösterdiğini açıkladı. Ticaret İl Müdürlüğü, deprem öncesi ve sonrasında herhangi bir fiyat tutarsızlığı tespit etmedi.

6 Şubat

YALAN

13. "Kahramanmaraş'ta Deprem Anı" İddiasıyla Paylaşılan Bazı Görüntüler

Bazı sosyal medya hesaplarında deprem anına ait olduğu iddia edilen görüntüler paylaşıldı.

GERÇEK

Söz konusu görüntüler, 30 Ekim 2020'de İzmir'in Seferihisar ilçesinde meydana gelen 6,6 şiddetindeki  deprem anına aittir.

6 Şubat

YALAN

14. "Samsun'da Bir Saat İçerisinde 6,3 Şiddetinde Deprem Olacak" İddiası

Bazı sosyal medya hesaplarından Samsun'da bir saat içerisinde 6,3 şiddetinde bir  deprem meydana geleceği iddia edildi.

GERÇEK

Samsun Valiliği'nden yapılan açıklamada, saat 13:24'te  Elbistan merkezli meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki depremden Samsun'un da etkilendiği ve şu ana kadar 34 bildirilen herhangi bir olumsuzluğun bulunmadığı belirtildi. Açıklamada vatandaşların, "Samsun'da 1 saat içerisinde deprem olacak" şeklindeki asılsız iddialara itibar etmemeleri ve resmi kaynakların açıklamalarını takip etmeleri çağrısında bulunuldu.

7 Şubat

YALAN

15. "Afet Bölgelerindeki Arama Kurtarma Çalışmalarında TSK Devreye Girmedi"

Bazı sosyal medya hesapları ve basın yayın kuruluşlarından deprem sonrası TSK'nın herhangi bir şekilde olaya müdahil olmadığı iddia edildi.

GERÇEK

Depremden hemen sonra binlerce TSK unsuru arama kurtarma ve asayişi sağlama çalışmalarına destek vermeye başladı. Örneğin İnsani Yardım Tugayı Malatya'da, KKTC'de konuşlu bulunan 14'üncü Zırhlı Tugay Komutanlığı Mersin'de, 5'inci Kolordu İstihkam Alayı Doğal Afetler Arama Kurtarma Timi Hatay Kırıkhan'da çalışmalara hemen başladı. 41'inci Komando Tugay Komutanlığında görevli Mehmetçikler, arama tarama faaliyetlerini aralıksız sürdürdü. TSK, kurduğu hava koridoru aracılığıyla A400M nakliye uçaklarının da bulunduğu 37 hava aracı ile arama kurtarma ekiplerini ve yardım malzemelerini taşımaya ve yaralı vatandaşları tahliye etmeye başladı. CH-47 ve AS-532 tipi helikopterler, Deniz Kuvvetlerine ait TCG SANCAKTAR, TCG BAYRAKTAR ve TCG OSMANGAZİ gemileri, deprem bölgesine temel ihtiyaç malzemeleri sevkine başladı. İskenderun Limanı'na demirleyen TCG İskenderun gemisi, afet bölgesindeki yaralıları Mersin'deki hastanelere taşımak için görevlendirildi.

7 Şubat

YALAN

16. "TÜBİTAK Depremin Meydana Geldiği Bölgeyle İlgili Projeyi Reddetti"

Prof. Dr. Naci Görür, şu manipülatif açıklamayı yaptı: "Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremlerle ilgili, "Depreme ilişkin proje hazırladık. Harita Genel Müdürlüğü ile valiliklerle,belediyelerle proje hazırladık. Devlet Planlamaya, TÜBİTAK'a sunduk, fakat reddedildi."

GERÇEK

2010 yılında sunulan iddiaya konu proje, 110G101 numaralı ve "Doğu Anadolu Fay Zonu Boyunca Güncel Deformasyonun Ölçülmesi ve Bu Zonda Yer Alan Yerleşim Alanları İçin Tehlike Analizlerinin Yapılması (DAFTAP)" başlıklı TÜBİTAK Kamu Araştırmaları Destek Grubu (KAMAG) 1007 projesidir. Projede müşteri kurumlar: Elazığ Valiliği, Elazığ Belediye Başkanlığı, Bingöl Valiliği, Bingöl Belediye Başkanlığı, Malatya Belediye Başkanlığı, Kahramanmaraş Valiliği, Kahramanmaraş Belediye Başkanlığı. Projeye, "Valilikler ve/veya belediyeler, kendi sorumluluk alanı dışında, ülkenin diğer bölgelerini de ilgilendiren sorun ve ihtiyaçlara ilişkin projelerde tek başına müşteri kurum olamaz" koşulunu yerine getirmediği için revize verilmiştir. İade sonrası 2010 yılından bu yana herhangi bir düzeltme veya yeniden başvuruda bulunulmamıştır. Ayrıca, Prof. Dr. Naci Görür bugüne kadar TÜBİTAK'a yürütücü ya da araştırmacı olarak 1992-2012 yılları arasında 17 proje sunmuştur. Bu 17 projeden 13 tanesi desteklenmiştir. Görür'ün yürütücü ve araştırmacı olarak yer aldığı ve sonuçlanan 10 projesine 2023 sabit fiyatlarıyla yaklaşık 11 milyon TL ödenek aktarılmıştır.

7 Şubat

YALAN

17. "Depremde Hasar Gören Mersin Şehir Hastanesi Boşaltılıyor"

Bazı sosyal medya hesaplarından "Mersin Şehir Hastanesi yeni yapılmasına rağmen şehirde çatlayan tek bina o oldu" ve "Mersin Şehir Hastanesi ciddi hasar gördü, boşaltılıyor" iddiaları ortaya atıldı.

GERÇEK

Deprem nedeniyle Mersin Şehir Hastanesi'nin dış cephesindeki fayans kaplamalarında ufak tefek

kırıklar meydana geldi. Hastane hizmet vermeye devam etti. Hasta kabulüyle ilgili herhangi bir sorun yaşanmadı, yatan hastaların odalarında tedavileri sürdü. Herhangi bir hasar veya tahliye söz konusu değildir.

7 Şubat

YALAN

18. "Sosyal Medya ve WhatsApp Gruplarında "AFAD Uyarısı" Başlığıyla Paylaşılan Bazı İddialar"

Bazı sosyal medya hesapları ve Whatsapp gruplarında "AFAD Uyarısı" başlığıyla fay hattının yayıldığı ve büyük bir depremin daha meydana geleceği iddia edildi.

GERÇEK

Kahramanmaraş'taki depremler, Doğu Anadolu Fay Hattı'nda meydana gelmiştir. Bahsi geçen şehirler, bu fay hattı üzerinde bulunmamaktadır ve bu fay hattına oldukça uzaktadırlar. "Fay hattı yayıldı" şeklindeki ifadelerin hiçbir bilimsel dayanağı yoktur. Ne AFAD ne de herhangi bir uluslararası kuruluşun, bu şekilde bir açıklaması olmamıştır.

7 Şubat

YALAN

19. "Osmaniye'de Deprem Felaketi Yaşanırken MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli Partisinin Yıldönümünü Kutluyor."

Bazı sosyal medya hesaplarında deprem felaketine rağmen MHP'nin ve Devlet Bahçeli'nin MHP'nin kuruluş yıldönümünü kutladığı iddia edildi.

GERÇEK

Bahçeli, MHP'nin 54'üncü kuruluş yıldönümü ile ilgili, "Partimizin 54'üncü yıl dönümünü, yaşadığımız felaketlerden dolayı buruk bir vicdanla kutluyor, daha nice yıllarda üç hilalin var olmasını Allah'tan niyaz ediyorum." ifadelerini kullanmıştır. Bahçeli'nin tüm konuşması incelendiğinde, "Deprem felaketi önemsenmeden kutlama yapıldı" algısı oluşturmak için yapılan paylaşımların kasıtlı manipülasyon içerdiği anlaşılmaktadır.

7 Şubat

YALAN

20. "Deprem Sonrasında Atatürk Barajı'nda Çatlaklar Oluştu"

Bazı sosyal medya hesaplarından deprem sonrası Atatürk Barajında çatlaklar oluştuğu iddiası yayıldı.

GERÇEK

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, depremin ardından yaptığı açıklamada tüm barajlarımızla alakalı bölgenin tamamının kontrolden geçirildiğini ve Malatya Sultansuyu Barajı dışında herhangi bir barajda sorun yaşanmadığını açıkladı. Şanlıurfa ve Malatya Valiliği ile Birecik Kaymakamlığı, resmi sosyal medya hesaplarından barajlarda herhangi bir sorun yaşanmadığını açıkladı.

8 Şubat

YALAN

21. "Afet Bölgesine Giden İş Makinaları Engelleniyor"

Bazı sosyal medya hesaplarında afet bölgesinde giden iş makinalarının engellendiği iddia edildi.

GERÇEK

8 Şubat saat 22:00 itibariyle depremden etkilenen bölgelerde 5 bin 531 araç ve iş makinası, arama kurtarma çalışmalarında fiilen kullanılmaktaydı. Bölgedeki çalışmalara destek vermek için gelen bazı iş makinaları, plan ve koordinasyonun ardından yönlendirilmekteydi. Zira planlı hareket etmeyen araçlar, bölgedeki çalışmaları sekteye uğratacak trafik yoğunluğu ve karmaşaya neden olmaktaydı. Bir engelleme veya keyfi bekletme durumu söz konusu değildi.

8 Şubat

YALAN

22. "İsrail'den Gelen Yardım Ekibi Bekletiliyor"

Fatih Altaylı İsrail'den gelen yardım ekibinin havalimanında bekletildiğini iddia etti.

GERÇEK

İsrail'den gelen yardım ekibi, diğer ülkelerden gelen yardım birimleri gibi koordinasyon amaçlı kısa bir süre bekletilmiştir. Uzun süreli bir bekleyiş ya da kasıtlı bekletme söz konusu değildir. Dışişleri Bakanlığı'ndan edinilen bilgiye göre, gelen yardım ekipleri koordinasyon ve işlemlerden sonra afet bölgelerine intikal ettirilmiştir. İddianın kaynağı olan Fatih Altaylı son açıklamasında, "İsrailli kurtarma ekibi görev yerine intikal etmiş." ifadelerini kullanmıştır.

8 Şubat

YALAN

23. "Hatay Havalimanı Ankara Büyükşehir Belediyesi Tarafından Onarıldı"

CHP lideri Kılıçdaroğlu ve Mansur Yavaş tarafından Hatay Havalimanı'nın Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından onarıldığı iddia edildi.

GERÇEK

Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı koordinesinde İGA Airport ekipleri tarafından havalimanında onarım çalışmalarına başlandı. Ankara Büyükşehir Belediyesine ait araçlar, diğer birçok belediyenin araçları gibi moloz ve hafriyat atıklarının taşınması için havalimanında görevlendirildi.

8 Şubat

YALAN

24. "Macaristan'dan Gelen Yardım Ekibi Kötü Muameleye Maruz Kaldı"

Bazı yayın organları ve sosyal medya hesaplarında Macaristan'dan gelen yardım ekibinin kötü muameleye maruz bırakıldığı iddia edildi.

GERÇEK

Macaristan Büyükelçisi Viktor Matis, sosyal medya hesabından "Macar kurtarma ekibini taşıyan otobüsün benzini bitince benzin parasını halktan birinin ödediğini, poğaça aldıkları yerde dükkan sahibinin elindeki poğaçaların yarısını hediye ettiğini" açıkladı.

8 Şubat

YALAN

25. "HDP'li Ağrı Patnos Belediyesi'nin Deprem Bölgesine Ulaştırmaya Çalıştığı Yardım Aracına Kaymakamlık Tarafından El Konuldu"

HDP tarafından gönderdikleri yardım aracına kaymakamlığın el koyduğu iddia edildi.

GERÇEK

Patnos Belediyesi'nde toplanan yardımların yüklendiği bir aracın; trafik sigortası, muayenesi ve plakası bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca ilgili araç, uzun yol kış şartlarına da elverişli olmayışı sebebiyle Patnos Belediye Başkanı Emrah Kılıç ve beraberindekilerin kendi rızasıyla, kaymakamlığın yardım toplama alanına teslim edildi. Bahse konu yardımlar, yardım toplama tırlarına yüklenerek AFAD tarafından Ağrı'daki AFAD Yardım Toplama Merkezi'ne sevk edildi.

8 Şubat

YALAN

26. "Hatay'da Yıkılan Binaları Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Ödül Verdiği Servet Altaş'ın Firması Ser-Al İnşaat Yaptı"

Bazı sosyal medya hesaplarından Hatay'da yıkılan binaların Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ödül verdiği Servet Altaş tarafından inşa edildiği iddiası paylaşıldı.

GERÇEK
Anadolu Yayıncılar Derneği'nin düzenlediği ödül töreninde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın elinden ödül alan Servet Altaş'ın Hatay'da birçok inşaat projesi olan Ser-Al inşaat firmasıyla herhangi bir ilişkisi yoktur. Altaş, Ordu'da yaşayan, Ordu MÜSİAD başkanlığını yapan ve Hatay'da hiçbir yatırımı olmayan bir iş insanıdır. İftiraların kaynağı, isim benzerliğidir.

9 Şubat

YALAN

27. "Deprem Bölgesinde Millet Cenazelerini Toprağa Veremiyor, Savcılar Mesai Bitti Diye İşlem Yapmıyor"

Fatih Altaylı tarafından savcıların "Mesai bitti" diyerek işlem yapmadığı için cenazelerin toprağa verilemediği iddiası ortaya atıldı.

GERÇEK

6 Şubat'ta mevcut savcılara ilave olarak HSK,  deprem bölgesindeki illere 304 ilave savcı görevlendirdi. Ölü muayene işlemlerinin en kısa sürede yapılabilmesi için bu illerdeki savcılar, mesai mefhumu gözetmeksizin 7/24 esasına göre görev yapmaya başladı. Sağlık Bakanlığına bağlı bölgede görev yapan hekimlere ilave olarak Adalet Bakanlığı Adli Tıp Kurum Başkanlığı tarafından da deprem bölgesindeki ölü muayene işlemleri için 258 ilave Adli Tıp Uzmanı ve Teknikeri görevlendirildi.

9 Şubat

YALAN

28. "Hatay T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda Deprem Sonrası Yaşanan Olaylarda Kadın Hükümlü ve Tutuklulara Tecavüz Edildi"

Bazı sosyal medya hesaplarından deprem sonrasında Hatay T Tipi Kapalı Cezaevinde isyan çıktığı ve kadın hükümlülere tecavüz edildiği iddiası yayıldı.

GERÇEK

Deprem sonrası bir kısım adli hükümlü ve tutuklu, firar teşebbüsünde bulunmuş, ardından yangın çıkarmıştır. Yasal mevzuat çerçevesinde firar girişimine gerekli müdahalede bulunulmuş, firar girişimi engellenmiş ve yangın söndürülmüştür. Müdahale sorasında 12 adli hükümlü ve tutuklu yaralanmış, yaralılardan 3'ünün vefat ettiği açıklanmıştır. Ceza infaz kurumunda kadın hükümlü/tutuklulara tecavüz edildiği gibi iddialar tamamen asılsızdır. Firar teşebbüsüyle ilgili adli ve idari tahkikat başlatılmıştır.

9 Şubat

YALAN

29. "Kızılay'ın Afet Bölgesinde Hiç Çadırı Olmadığı, Kızılay Başkanı'nın Afet/Yardım Tecrübesi Olmadığı ve İlahiyat Mezunu Olduğu"

GERÇEK

9 Şubat itibariyle bölgeye intikal eden Kızılay ekiplerinin sayısı 4 bin kişiyi buldu. AFAD ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile birlikte 137 bin 973 çadır ve 1 milyon 507 bin 494 battaniye sevk edildi. Toplam 97 bin 973 Aile Yaşam Çadırının kurulumu tamamlandı. Kızılay Genel Başkanı Kerem Kınık, 1993'te İstanbul Üniversitesi Tıp 64 Fakültesi mezunu bir doktordur. Ayrıca Kınık, 2019 yılında Bezmialem Vakıf Üniversitesinde Afet Tıbbı doktorasını tamamlamıştır. Kınık, 1993'ten itibaren de birçok alanda sağlık yöneticiliği yapmıştır. Üniversite yıllarından itibaren çeşitli insani yardım faaliyetlerine katılan Kerem Kınık, 2013 yılında Yeryüzü Doktorları Derneği Başkanlığına seçilmiş ve Pakistan, Filistin, Orta Afrika, Somali gibi çok sayıda çatışma ve afet bölgesinde insani yardım faaliyetleri yürütmüştür. İnsani yardım, göç politikaları, kalkınma, insancıl hukuk ve insani diplomasi konularında birçok makale kaleme alan Kınık, 2015-2017 arası Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonunda yönetim kurulu üyeliği yapmıştır. 2015'te Türk Kızılay Genel Başkan Yardımcılığına getirilen Kerem Kınık, Kızılay'ın 2016'da gerçekleştirilen olağan genel kurulunda Kızılay Genel Başkanı seçilmiştir.

9 Şubat

YALAN

30. "Darülaceze Başkanlığı, Deprem Bölgesinden Gelen Çocuklarla İlgilenecek Gönüllü Anne ya da Abla Olabilecek Vatandaşlar Arıyor"

GERÇEK
Depremzede çocuklar ve koruma altındaki mevcut çocukların tüm bakım ve ihtiyaçları Darülaceze Başkanlığı tarafından karşılanmaktadır. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Darülaceze Başkanlığı, koordineli şekilde çalışmalarını yürütmektedir. Darülaceze Başkanlığı tarafından herhangi bir gönüllü annelik veya ablalık çağrısında bulunulmamıştır. Kurum yalnızca ayni ve nakdi bağış kabul etmektedir.

9 Şubat

YALAN

31. "Gaziantep'te Kız Öğrenci Yurdu Yıkıldı ve Tek Bir Kişi Kurtuldu"

Bazı sosyal medya hesaplarında ve bazı basın yayın organlarında "Gaziantep'te kız öğrenci yurdu yıkıldı ve tek bir kişi kurtuldu" iddiası ortaya atıldı.

GERÇEK

Gaziantep'te herhangi bir öğrenci yurdu yıkılmamıştır. 69 Gaziantep Kredi ve Yurtlar Kurumu İl Müdürlüğü; kentteki özel yurtlar dahil hiçbir yurdun yıkılmadığını, 15 bin kişi kapasiteli yurtlarda tatil nedeniyle sadece 700 öğrenci olduğunu ve onların da geçici konaklama merkezlerine yerleştirildiğini açıkladı.

9 Şubat

YALAN

32. "Fenerbahçe'nin Depremzedelere Gönderdiği Yardım Tırı Yağmalandı"

GERÇEK

Fenerbahçe Genel Sekreteri Burak Çağlan Kızılhan, hem TIR şoförüyle hem de iletişime geçilen kişilerle durumu görüştüklerini ve herhangi bir yağmanın söz konusu olmadığını, yardım malzemelerinin dağıtımının gerçekleştiğini açıkladı.

9 Şubat

YALAN

33. "Türkiye'deki Deprem Sırasında Nükleer Santral Patladı"

GERÇEK

Sosyal medyada yayılan görüntüler, 4 Ağustos 2020 tarihinnde Lübnan'daki Beyrut Limanı'nda meydana gelen patlamaya aittir. Türkiye'de henüz faal bir nükleer tesis bulunmamaktadır. İnşaat halindeki Akkuyu Nükleer Santrali'nde de herhangi bir hasar meydana gelmemiştir.

9 Şubat

YALAN

34. "Kimliği Tespit Edilemeyen Cenazeler Resmi Verilere Dahil Edilmiyor"

GERÇEK

Kimlik tespiti yapılan veya yapılamayan tüm müteveffalar, vefat sayılarına eklenmektedir. Enkazdan çıkarıldığında yaşam belirtisi olmayan ya da hastanede vefat edenler de bu sayılara dahil edilmektedir.

9 Şubat

YALAN

35. "Elektrik Mühendisleri Odası'nın Destek Verme Talebinin AFAD Tarafından Reddedildiği"

CHP'li Özgür Özel Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda Elektrik Mühendisleri Odası'nın çadır ve konteyner kentlerine gönüllülük esasıyla yapacağı çalışmaları AFAD'ın engellediğini ileri sürdü.

GERÇEK

AFAD Başkanı Yunus Sezer: "Sayın vekilin iddialarını araştırdık, ancak ne öyle bir yazı, ne de bir talep var. Dünyanın karşılaştığı en büyük afetlerden birini yönetmek için çalışırken, bir de bu dezenformasyona zaman ayırmak zorunda kaldık. Şimdi işimizin başına dönüyoruz

9 Şubat

YALAN

36. "Gölbaşı Çocuk Sığınma Evine Deprem Bölgesinden 70 Çocuk Geldi"

Bazı haberleşme uygulamalarında paylaşılan, "Gölbaşı çocuk sığınma evine deprem bölgesinden 70 çocuk geldi. Yaşları 8-15 arası yatacak yerleri ve yemek sorunu çözüldü. Kıyafet ihtiyacı var destek olmak isteyenler yardımda bulunabilir" şeklinde bir mesaj paylaşıldı.

GERÇEK

Gölbaşı Kaymakamlığından yapılan açıklamaya göre deprem bölgelerinden gelen 6 tane çocuk, Gölbaşı'ndaki sevgi evlerinde misafir edilmekte ve her türlü ihtiyaç ve sağlık işlemleri Gölbaşı Kaymakamlığı tarafından karşılanmaktadır. Çocukların iddia edildiği gibi ne yemek, ne de kıyafet ihtiyaçları bulunmamaktadır.

10 Şubat

YALAN

37. "Cumhurbaşkanı Yardımcısı sol tarafta konuşuyor, sağ taraftaki mavi yağmurluklu Suriyeli canlı yayında itfaiye erinin cep telefonunu çalıyor."

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay açıklama yaptığı sırada "Suriyeli birinin itfaiye erinin cep telefonunu çaldı" şeklinde bir iddiada bulundu.

GERÇEK

Bu sosyal medya paylaşımıyla ilgili olarak yapılan araştırmada, haberin gerçeği yansıtmadığı, habere konu olan arama kurtarma çalışmasının 06.02.2023 günü saat 00:52 de İpekyol Mahallesi Osman Ağan Apartmanında gerçekleştirildiği, bahse konu çalışmalara katılan Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı ile yapılan görüşmede personellerine ait herhangi bir çalınan telefonun olmadığı anlaşıldı. Konuyla ilgili yapılan çalışmalarda Suriyeli olduğu iddia edilen şahsın Abdulbaki BOZDAĞ (2000 doğumlu Akcakale nüfusuna kayıtlı) olduğu, halen ilimizde hafızlık eğitimi alan imam adayı olduğu, olay günü Şanlıurfa ilinde gönüllü olarak arama kurtarma çalışmalarına katıldığı, ayrıca bir gün sonra Adıyaman ilinde de arama kurtarma çalışmalarına katıldığı anlaşılmıştır. Sosyal medya paylaşımında çalındığı 80 iddia edilen telefonun ise kendisine ait olduğu ve içerisinde adına kayıtlı 0541 717 12 79 numaralı hattın takılı olduğu tespit edilmiştir.

6 Şubat

YALAN

38. "Arap ülkelerinden Türkiye'ye deprem yardımı gönderilmedi"

Bazı sosyal medya hesaplarında "Arap ülkelerinden ülkemize deprem yardımı gönderilmedi" şeklinde bir iddia ortaya atıldı.

GERÇEK

Depremin yaşandığı ilk günden itibaren birçok Arap ülkesinden Türkiye'ye ayni ve nakdi yardımlar gönderilmiş ve gönderilmeye de devam etmektedir.

6 Şubat

YALAN

39. "AFAD'ın adı Arapça"

GERÇEK

"AFAD" kelimesi, "Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı" kurumundaki ilk 3 kelimede yer alan ilk harflerin bir araya getirilmesiyle meydana getirilmiştir.

9 Şubat

YALAN

40. "Mersin'de KYK yurdunda kalan Suriyeliler olumsuz görüntülere sebebiyet verdi"

Bazı sosyal medya hesaplarından Mersin'de KYK yurdunda kalan Suriyelilerin olumsuz görüntülere sebebiyet verdiği iddiası yayıldı.

GERÇEK

CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, sosyal medyada yer alan iddialar üzerine ilgili yurda gitmiş, ve odaları tek tek gezerek herhangi bir olumsuzluğa rastlamadığını ifade etmiştir.

10 Şubat

YALAN

41. "Cüneyt Özdemir'in yayınına AFAD gönüllüsü olarak katılan kişi"

Cüneyt Özdemir'in yayınına AFAD gönüllüsü olarak bir kişi katıldı ve AFAD'a yönelik eleştirilerde bulundu.

GERÇEK
Katılan kişinin aslında AFAD gönüllüsü olmadığı ortaya çıktı

8 Şubat

YALAN

42. "İskenderun Limanındaki yangın İBB tarafından söndürüldü"

İskenderun Limanındaki yangın, engellenmesine rağmen yalnızca IBB tarafından söndürülmüştür.

GERÇEK

Konya BŞB başta olmak üzere birçok ekip yangın söndürme çalışmalarına İBB kadar değerli katkı sunmuş, iBB dahil hiç kimse engellenmemiştir.

9 Şubat

YALAN

43. "Hatay'da depremzedelerin sığınabileceği çadırlar dağıtılmadı, kurulmadı"

Gazeteci İsmail Saymaz, Hatay'da depremzedelerin sığınabileceği çadırların dağıtılmadığını ve kurulmadığını iddia etti.

GERÇEK

AFAD'dan yapılan açıklamaya göre Hatay'da, şu ana kadar kurulan çadır sayısı 8 bin 924'tür ve bu sayı sürekli olarak artmaktadır. Sevkiyat durumundaki çadırlarla birlikte, ilk aşamada 15 bin çadır kurulması hedeflenmektedir.

6 Şubat

YALAN

44. "Deprem bölgesine mobil mescidin gönderilmesinin zamanı mıydı?"

"Deprem bölgesinde birçok ihtiyaç varken neden mescitler gönderiliyor" denildi.

GERÇEK

Bölgeye gönderilen mobil mescitler barınma ihtiyacı için gönderiliyor.

YALAN

45. "Hatay Samandağı'na kurtarma ekiplerinin gitmediği iddiası

Nevşin Mengü attığı tweette Hatay  Samandağı'na kurtarma ekiplerinin gitmediği iddiasında bulundu.

6 Şubat

YALAN

46. "Birecik Barajında çatlaklar var"

Bir sosyal medya kullanıcısı Birecik Barajında çatlaklar olduğunu iddia etti

GERÇEK

YALAN

47. "1 Saat İçinde Şam'a Atina'ya Gireriz Diyen Hükümet Deprem Bölgelerine Yardım Gönderemedi"

GERÇEK

6 Şubat

YALAN

48. "7,5 şiddetinde bir tsunami olacak"

Deprem sonrasında 7,5 şiddetinde bir tsunaminin beklendiği ifade edildi

GERÇEK

9 Şubat

YALAN

49. "Fatih Altaylı'nın Yardım Toplama Programına RTÜK Engel Oldu"

GERÇEK

İddia tamamen asılsızdır. RTÜK hiçbir yardım yayınını kesmedi. Tüm yayınlardan yapılacak ortak yayın ve duyuru yapıldı.

9 şubat

YALAN

50. "Müge Anlı'nın Kızılay için topladığı 10 milyon lira ile Kızılay'ın 48 tane yatak alması iddiası"

GERÇEK

Müge Anlı SMS ile 30 milyon lira topladı ve Kızılay bunu deprem bölgesindeki insanların barınması ve geçinmesi için kullandı.

6 Şubat

YALAN

51. "AFAD'ın akşam saatlerinde 8,5 şiddetinde bir deprem beklendiğine dair açıklama yaptığı"

Bazı sosyal medya hesaplarından AFAD'ın akşam saatlerinde 8,5 şiddetinde bir deprem beklendiğine dair açıklama yaptığı iddia edildi.

GERÇEK

8 Şubat

YALAN

52. "Türkiye'nin Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü'nün deprem bölgelerine girişine izin verilmedi"

GERÇEK

İddia gerçek dışıdır. Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü 7 Şubat 2023 tarihinde yaptığı açıklamada Gaziantep'te bir ekibinin olduğunu belirtmiştir.

6 Şubat

YALAN

53. "Malatya'da deprem sonrası havalimanı yıkılarak kullanılamaz hale geldi"

Bazı sosyal medya hesapları ve haber sitelerinde Malatya Havalimanı'nın yıkılarak kullanılamaz hale geldiği iddia edildi.

GERÇEK

DHMI Genel Müdürlüğü havalimanının insani yardım ve arama-kurtarma uçuşlarına açık olduğunu açıklamıştır.

7 Şubat

YALAN

54. "AFAD ve dış ülkelerin kuruluşlarının yaptıkları açıklamalara göre, fay hatlarının Türkiye'ye gittikçe yayıldığı ve vatandaşlarımızın güvenlik amacıyla dışarda kalmaları rica olunduğu"

Bazı sosyal medya hesapları ve WhatsApp gruplarında AFAD'dan uyarı başlıklı bir takım iddialar paylaşıldı.

GERÇEK

Ne AFAD ne de herhangi bir uluslararası kuruluşun, bu şekilde bir açıklaması bulunmamaktadır.

8 Şubat

YALAN

55. "Efes ve Tuborg logosu var diye yardımlar kabul edilmedi"

GERÇEK

7 Şubat

YALAN

56. "Depremzede ağlayarak derdini anlattı. Nurettin Canikli dönüp bakmadı"

Bazı basın yayın organları ve sosyal medya hesaplarında bir depremzedenin ağlayarak derdini anlattığı fakat Nurettin Canikli'nin dönüp bakmadığı iddia edildi.

GERÇEK

Konuya ilişkin açıklama yapan Nurettin Canikli, yayınlanan görüntülerin öncesinde depremzede vatandaşın derdini dinlediğini ve vatandaşın talebini karşılamak için koordinatör sorumlusu İsmail Çataklı'ya mesaj gönderdiğini ifade etti. Vatandaşın talebinin ise sonrasında yerine getirildiği de açıklamada yer aldı.

YALAN

57. "Deprem alanından çıkarılan çocukları başkaları alıyor"

Birçok sosyal medya kullanıcısı ve Meral Akşener, çocuk kaçırma ile ilgili iddialarda bulundu

GERÇEK

"Deprem bölgesinde şu ana kadar ailelerine ulaşılamayan refakatsiz çocuklar konusunda tek yetkili kurum bakanlığımızdır. Çocukların bakanlığımız haricinde herhangi bir kişi ya da kuruma teslim edilmesi kesinlikle söz konusu değildir. Vatandaşlarımızın bu tip paylaşımlara itibar etmemeleri önemle rica olunur."

7 Şubat

İDDİA

58. "Kahramanmaraş depremlerinden paylaşılan fotoğraflar"

Bazı fotoğrafların Kahramanmaraş depremlerinden sonra çekildiği iddia edilerek sosyal medyada paylaşıldı.

GERÇEK

7 Şubat

YALAN

59. "Deprem vergileri nerede?"

Bazı sosyal medya hesaplarından "Deprem vergileri nerede?" içerikli manipülatif paylaşımlar yapıldı.

GERÇEK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 7 Şubat'ta Devlet Bilgi Koordinasyon Merkezi'nde depreme ilişkin yaptığı konuşmada ise sadece acil yardım ve destek faaliyetleri için ilk etapta hemen 100 milyarlık bir kaynağın kurumların emrine tahsis edildiğini açıklamıştır.

6 Şubat

İDDİA

60. "NEREDEYIM" yazıp 7777'ye gönderildiğinde yetkililere konum bildiriliyor"

GERÇEK

Teyit Hattı iddiaların arka planını inceledi. Bu hizmet SMS aracılığıyla Turkcell operatör kullanıcıları tarafından kullanılabiliyor. Turkcell Neredeyim servisi; kendi konum bilgisine ulaşmak isteyen kişiye yardımcı oluyor. Kendi konum bilgisini sorgulayan kişiye; kişinin bulunduğu bölgenin adres bilgisi, bulunduğu en yakın noktalar ve telefonları, coğrafi konum bilgileri, polis ve sağlık acil durum telefonları cep telefonuna SMS olarak gönderiliyor. Teyit Hattı, iddianın gerçekliğini araştırmak için hem 7777'ye hem de 2222'ye "NEREDEYIM" yazarak mesaj attı. Turkcell'in bulunulan konum bilgisini, en yakın noktaları ve telefon bilgilerini, coğrafi konum verilerini ilettiği fark edildi.

10 Şubat

YALAN

61. "Barınma gibi imkanlardan yararlanmak isteyen afetzedelerden bilgi kartı isteniyor"
Sosyal medyada afetzedelerden bilgi kartı istendiği iddia edildi.

GERÇEK

Depremzedelerden ayrıldıkları şehir veya gittikleri şehirlerde herhangi bir belge istenmemektedir.

9 Şubat

YALAN

62. "Arama kurtarma çalışmaları esnasında tam enkazdan çıkarma aşamasına gelindiğinde başka bir ekip gelerek kameralarla depremzedeyi enkazdan çıkardı"

Canlı yayında Mehmet Akif Ersoy, "Arama kurtarma çalışmaları esnasında tam enkazdan çıkarma aşamasına gelindiğinde başka bir ekip gelerek kameralarla depremzedeyi enkazdan çıkardı" iddiasında bulundu.

Gerçek Buna dair hiçbir kanıt ortaya atılmadı. Bu iddiayı savunan kimse bulunamadı. Bir duyum üzerine Mehmet Akif Ersoy tarafından haberleştirildi

10 Şubat

YALAN

63. "Deprem bölgelerinde AFAD'dan başka kuruluşların çadır kurmasına izin verilmiyor"

Habertürk yazarı Kemal Öztürk canlı yayında AFAD dışındaki kuruluşların çadır kurmasına izin verilmediğini iddia etti.

GERÇEK

Fakat çok geçmeden haberin yalan olduğu Kemal Öztürk'ün kendisi tarafından açıklanarak böyle bir yasağın olmadığı bilgisi verildi.

7 Şubat

YALAN

64. "Hatay Yarseli Barajının patladığı iddiası"

Önce Babala TV platformundan ortaya atılarak Ekşi Sözlük'te dahil olmak üzere hızla yayılan bir iddia olarak Hatay'da Yarseli Barajının patladığı için çevresinin tahliye edildiği haberi paylaşıldı.

GERÇEK

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi tarafından söz konusu iddiaların asılsız olduğu açıklanarak konu aydınlatılmıştır.

12 Şubat

YALAN

64. "Baraj Patladığına dair Bakanlık yetkilisinden teyit aldık."

1. Oğuzhan Uğur Hatay'da Yarseli Barajının patladığına dair yaptıkları haber için Bakanlık yetkilisiyle mesajlaştıklarını söyledi. 2. Söz konusu haberin yalan olduğu anlaşılınca hemen kaldırdıklarını söyledi. 3. Yalan çıkan tek haber yaptıklarını söyledi.

GERÇEK
2. Oğuzhan Uğur daha sonra yaptıkları haberin yalan olduğunu itiraf etti. Savunma olarak ise, "Böyle şeyler olabilir" dedi. 3. Söz konusu haber hemen silinmedi. 4 gün boyunca Babala Tv twitter sayfasında yer aldı. 4. "Baraj patladı" yalanı  Kahramanmaraş için de yapılmıştı.

10 Şubat

YALAN

65. "Türk İHA'ları depremler sonrasında kullanılmadı."

Fox TV haber kanalında Sözcü Gazetesi yazarı Deniz Zeyrek depremler sonrasında Türk İHA'larının kullanılmadığını iddia etti.

GERÇEK

Depremlerin meydana geldiği ilk gün itibariyle Türk İHA'larının kullanıma alındığı Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar tarafından duyurulmuştu. Ayrıca İHA'lar tarafından çekilen fotoğraflar da basında yer bulmuştu. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı,  deprem bölgesinde kullanılan Türk savunma sanayiinin geliştirdiği teknolojilerini sosyal medya hesabından paylaşmıştır. Buna göre 50 insansız hava aracı ile 1000 saatin üzerinde uçuş gerçekleştirilmiştir.

9 Şubat

YALAN

66. "Deprem bölgesinde bir AFAD ekibi Aksaray Valisi Hamza Aydoğdu'nun Elbistan'daki bir akrabası için enkazdan ayrıldı."

Bazı yayın organlarında Aksaray Valisi Hamza Aydoğdu'nun talimatı üzerine AFAD personelinin çalışmakta olduğu enkazdan ayrılarak Aydoğdu'nun bir akrabasının bulunduğu başka bir enkaza gittiği iddia edildi.

GERÇEK
Konuyla alakalı açıklama yapan Vali Aydoğu herhangi bir ekibi geri çağırmadığını, Elbistan'da ise hiçbir akrabasının bulunmadığını ifade etti.

11 Şubat

YALAN

67. "Kahramanmaraş'ta volkanik hareketlilik var."

Yer Bilimci Ahmet Ercan tarafından Kahramanmaraş Göksun'da lav akıntısı ve volkan ihtimali olduğuna dair bir iddia ortaya atıldı.

GERÇEK

AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar tarafından herhangi bir lav akması veya volkanik külün söz konusu olmadığı açıklanmıştır.

9 Şubat

YALAN

68. "Gaziantep'te yağma yapmaya kalkışan Suriyelileri Gaziantepliler tekme tokat dövdü."

Bazı sosyal medya hesaplarında Gaziantep'te yağma yapmaya kalkışan Suriyelileri Gazianteplilerin tekme tokat dövdüğü iddia edildi.

GERÇEK

Fotoğraf, depremin ardından yağma yaptığı için şiddete maruz kalan bir Suriyeliyi göstermiyor. Paylaşımlardaki görüntüler, 2022 yılının Eylül ayında Sakarya'nın Serdivan ilçesinde yaşanan bir kavgaya aittir.

11 Şubat

YALAN

69. "Avusturya ordusu Türkiye'deki deprem kurtarma çalışmalarını güvenlik nedeniyle durdurdu."

Avusturyalı arama kurtarma ekibinin Türkiye'de güvenlik riski bulunduğu için çalışmalarına ara verdiği iddia edildi.

GERÇEK

Türkiye Cumhuriyeti Viyana Büyükelçiliği'nden yapılan açıklamada Avusturyalı kurtarma ekibinin herhangi bir güvenlik sorunu yaşamadığı, teknik aksaklıklar giderildikten sonra çalışmalara devam edeceği bildirildi.

11 Şubat

YALAN

70. "Afgan bir kişi deprem bölgesinde cenazelerin kolunu keserek altınını çaldı."

Sosyal medyada Uğur Kardaş isimli bir şahıs Afgan bir şahsın deprem bölgesinde cenazelerin kollarını keserek altınlarını çaldığını iddia etti

GERÇEK

İddianın doğru olmadığı kısa sürede ortaya çıkarılarak provokasyona imza atan şahsın gözaltına alındığı İçişleri Bakanlığı tarafından açıklandı.

10 Şubat

YALAN

71. "AHBAP Platformu engelleniyor."

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu tarafından AHBAP Platformu'nun çalışmalarının engellendiği iddia edildi.

GERÇEK

Ahbap Platformu Genel Başkanı Haluk Levent, valisinden komutanına kadar tüm devlet yetkililerinden her zaman destek gördüklerini belirterek tüm kurumlarla koordinasyon içinde çalıştıklarını belirtmiştir.

11 Şubat

YALAN

72. "Bekir Bozdağ'ı protesto eden depremzedeler gözaltına alındı."

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ı protesto eden depremzedelerin gözaltına alındığı iddia edildi.

GERÇEK

Adalet Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada hiçbir depremzedenin gözaltına alınmasının söz konusu olmadığı bildirildi.

10 Şubat

YALAN

73."Kurtarma Çalışmalarını Takip Eden Muhabire Polis Tekme Attı."

Halk TV'de deprem bölgesinde olayları takip eden bir muhabire polisin tekme attığı iddia edildi.

GERÇEK

Sahadaki ekiplerden alınan bilgiye göre, böyle bir olayın hiç yaşanmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca Emniyet Genel Müdürlüğü ekiplerine de böyle bir konunun intikal etmediği öğrenilmiştir.

10 Şubat

YALAN

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan görüntülerde depremzede bir çocuğa şiddet uygulandığı iddia edildi.

GERÇEK

Konuyla ilgili Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından açıklama yapılmıştır. Görüntülerde küçük çocuğa şiddet uygulayan S.D isimli şahıs, Ankara Etimesgut İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından 10 Şubat'ta gözaltına alınmıştır. Koruma altına alınan kız çocuğunun depremzede olmadığı belirlemiş, olaylı ilgili soruşturma başlatılmıştır.

10 Şubat

YALAN

75."Binlerce yurttaşın öldüğü Antakya'da cenazeler isim yerine numara verilerek gömülüyor."

Bazı sosyal medya hesapları ve basın yayın organlarında binlerce yurttaşın öldüğü Antakya'da cenazelerin isim yerine numara verilerek gömüldüğü iddiasıyla manipülasyon gerçekleştirilmiştir.

GERÇEK

Arama-kurtarma çalışmalarında cansız bedenine ulaşılan ve kimlik tespiti yapılamayan cenazeler ise teşhise elverişli fotoğrafının çekilmesi, parmak izi ve DNA örneği alınarak ve cenazeye bir numara verilerek kayıt altına alınmaktadır. Cenazeler, defin ruhsatı düzenlenmesi, cenazenin defnedildiği yer ve mezarlığın bu 139 numarayla ilişkilendirilerek tutanakla kayıt altına alınmasının ardından defnedilmektedir.

9 Şubat

YALAN

76."Deprem mağdurlarına yardım yaparken önce GBT yapıldığı ve KHK'lı ise yardım verilmedi."

Bazı sosyal medya hesaplarında deprem mağdurlarına yardım yaparken önce GBT yapıldığı ve KHK'lı ise yardım verilmediği iddia edildi.

GERÇEK

Deprem bölgesine gönderilen tüm yardımlar, AFAD koordinesinde hiçbir depremzede arasında ayrım yapılmadan dağıtılmaktadır.

10 Şubat

YALAN

77."Suriyeliler TSK ile Çatışıyor"

Ekşi Sözlük'te hiçbir dayanağı olmadığı halde Suriyelilerin TSK ile çatıştığına dair başlık açıldı.

GERÇEK

Hiçbir dayanağı olmayan bu iddia tamamen gerçek dışıdır.

11 Şubat

İDDİA

78."İç Savaş Çıktı"

Ekşi Sözlük'te hiçbir somut kanıt içermeden tamamen uydurma olacak şekilde "iç savaş çıktığına" dair bir başlık açıldı.

GERÇEK

Bu iddia tamamen gerçek dışı olup insanları galeyana getirmek amacıyla yapılan bilinçli bir provokasyondur.

11 Şubat

İDDİA

79."Hatay'da Yapı Denetim Müdürlüğü'ndeki evraklar yok edilmeye çalışılıyor."

Bazı sosyal medya hesaplarında 'da Yapı Denetim ve Yapı Malzeme Şube Müdürlüğü'nün yıkılarak evrakların yok edilmeye çalışıldığı iddia edildi.

DOĞRU

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, evrakları matbu olarak tuttuğu gibi, bütün resmi yazışma ve raporları Belgenet üzerinden anlık olarak dijital ortama aktarmaktadır. Bunun yanında ek binadaki tüm evraklar, il müdürlüğünün arşivine taşınacaktır.

11 Şubat

İDDİA

80."Enkaz bölgelerinde cihatçı gerici gruplar var. Kenarda bekliyorlar. Canlı biri çıkacaksa, ekipler çıkartılıyor ve bu gerici tekbir timleri kameralarla enkaza geçiyor."

SolHaber adlı medya organında enkazdan biri çıkartılacağı sırada "tekbir timleri" adını verdikleri grupların kameralarla ortaya çıkarak şov yaptıkları iddia edildi.

GERÇEK

Haberde adı geçen İHH, AGD, İDDEF, Deniz Feneri, IBAG, Diyanet Vakfı, Sadaka Taşı, Beşir, Hay-Der, TÜGVA, TÜRGEV, İlim Yayma Cemiyeti, Önder, Birlik Vakfı, İsmailağa Vakfı, Yedi Hilal, Hakyol gibi vakıfların üyeleri gece-gündüz demeden arama-kurtarma ve yardım faaliyetleri için sahada durmadan çalışmaktadır.

6 Şubat

İDDİA

81."Starlink uyduları kabul edilmedi."

Bazı haber sitelerinde deprem bölgesinde kablosuz ve kolay şekilde internet erişimi sağlayabilecek olan Starlink sisteminin kabul edilmediği iddia edildi.

GERÇEK

Starlink teknolojisinin kullanılabilmesi için Starlink alıcılarının da yerleştirilmesi gerekmektedir. Bundan dolayı uyduların tek başına yönlendirilmesi bir şey ifade etmemektedir. Starlink alıcılarının Türkiye'ye ulaştırılması ise günler alacaktır. Mevcut altyapının ayağa kaldırılması adına ise depremin ilk günü 87, ikinci ve üçüncü günü ise 150 mobil baz istasyonu bölgeye yerleştirilmiştir. Starlink ile ilgili beklentiler teknik bilgi yetersizliğinden dolayı tamamen hatalıdır.

10 Şubat

İDDİA

82."Depremzede Derme Çatma Çadırda Kalıyor."

Euronews Türkçe muhabiri Dilek Gül Elbistan'da röportaj yaptığı depremzede Büşra Erden'in derme çatma bir çadırda kaldığını iddia etti.

GERÇEK

Haberde adı geçen Büşra Erden kendi twitter hesabından orada kalmadıklarını muhabir Dilek Gül'e söylemiş olmalarına rağmen böyle bir haberin yapıldığını yazdı.

12 Şubat

İDDİA

83."Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy'a ait oteller depremzede misafir etmiyor."

Cemal Enginyurt, Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy'a ait otellerde depremzedelerin misafir edilmediğini iddia etti.

GERÇEK

Cemal Enginyurt daha sonra kendi kendisini tekzip ederek Ersoy'un otellerinde depremzedelerin misafir edildiğini söyledi.

12 Şubat

İDDİA

84."Ülke sahipsiz, Babala ofisinde sabaha kadar çalışıyoruz."

Gökhan Özoğuz, manipülatif bir şekilde ülkenin sahipsiz olduğunu iddia ederek Babala Tv ofisinde sabaha kadar çalıştıklarını söyledi.

GERÇEK

Deprem anından itibaren 120 bin arama-kurtarma ve yardım personeli sahada çalışmaları durmaksızın sürdürmektedir

13 Şubat

İDDİA

85."Bizi kaderimize terk ettiniz, çocuklarımızı donuyor."

Tele 1 yayınında depremzedelerin kaderlerine terk edildiği ve çocukların donduğu iddia edildi.

GERÇEK

Söz konusu yayında depremzede olduğu söylenen kişinin konuştuğu sırada arkada yardım tırının olduğu, insanların yiyip içtiği ve alanda askerlerin de yardım amaçlı olarak orada bulunduğu görülmektedir

12 Şubat

İDDİA

86."Depremin vurduğu binaların % 52'si 2001 sonrası yapıldı."

Kemal Kılıçdaroğlu tarafından depremin vurduğu binaların %52'sinin 2001 sonrası yapıldığı iddia edildi.

GERÇEK

Murat Kurum: "Yıkılan binaların %95'i 2000 öncesi yapılar. 2002 sonrasında yapılan binaların büyük kısmı sağlam."

11 Şubat

İDDİA

87."İsmailağa Cemaati 'deprem bölgesine çadır göndereceğiz' iddiasıyla çadır başına 15 bin lira istedi."

Sol Haber sitesinde İsmailağa Cemaati'nin deprem bölgesine çadır gönderilmesi için 15 bin lira istediği iddia edildi.

GERÇEK

Söz konusu meblağın açıklanması bağışçıların bilgilendirilmesi amacıyla yapılmıştır.

12 Şubat

İDDİA

88."Serbestiyet'in Van'da Çekilmiş Bir Görüntüyü Adıyaman'da Çekilmiş Gibi Paylaşması"

ABD'li Chrest Vakfı başta olmak üzere birçok batılı vakıf tarafından fonlanan Serbestiyet, "Adıyaman'dan bir görüntü: Bir baba depremde ölen oğlu için ağıt yakıyor, yaşlı bir kadın çökmüş ağlıyor, bir asker namaz kılıyor ve bir çocuk sırtlandığı çuvalı taşıyor" açıklaması ile bir video paylaştı.

GERÇEK

Görüntüleri kaydeden Erhan İdiz, Serbestiyet'e tepki göstererek videoyu 3 yıl önce Van'da çektiğini, adamın Kızılay aşçısı olduğunu söz konusu kadının da genç biri olduğunu açıkladı.

10 Şubat

İDDİA

89."Kahramanmaraş'taki Depreme ABD'li Şirketin Açtığı 6 Bin Metrelik Petrol Kuyusu Sebep Oldu"

Bazı sosyal medya hesaplarından paylaşılan ve basın yayın organlarında habere konu olan, "Kahramanmaraş'taki depremlere ABD'li şirketin açtığı 6 bin metrelik petrol arama kuyusu sebep oldu" iddiası.

GERÇEK

Kahramanmaraş ili sınırları dahilinde günümüze kadar 3 adedi Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdürlüğü ve 1 adedi özel şirketlerin müştereken olmak üzere toplam 4 158 adet sondaj kuyusu açılmıştır. Bu kuyularda petrol ve gaz emaresine rastlanılmamıştır. Bölgede, iddia edildiği gibi 6 bin metre derinlikte kuyu bulunmamaktadır.

11 Şubat

İDDİA

90."Türkiye-Suriye Sınırındaki Bazı Duvarlar Yıkıldı, Çeteler Türkiye'ye Giriyor" İddiası"

Bazı sosyal medya hesaplarından, "Türkiye-Suriye sınırındaki bazı duvarlar yıkıldı, çeteler Türkiye'ye giriyor" iddiasında bulunuldu.

GERÇEK

Suriye sınırında yer alan 837 kilometrelik modüler beton duvarda herhangi bir hasar meydana gelmemiştir.

11 Şubat

İDDİA

91."Mersin'e Gönderilen Akaryakıt Gemisi EPDK Tarafından Engellendi"

Bazı sosyal medya hesaplarından "Mersin'e gönderilen akaryakıt gemisi EPDK tarafından engellendi" şeklinde iddialar paylaşıldı.

GERÇEK

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun, 'gemileri engelleme' gibi bir yetkisi yoktur.

11 Şubat

İDDİA

92."AFAD'dan Acil Gönüllü Çağrısı"

Sosyal medyada "Acil Gönüllü Çağrısı" başlığıyla "3 bin kişilik AFAD çadır kentindeki çalışmalarda yer almak üzere kadın ve erkek gönüllülere ihtiyaç vardır" iddiaları paylaşıldı

GERÇEK

AFAD'dan yapılan bir "Acil Gönüllü Çağrısı" söz konusu değildir

12 Şubat

İDDİA

93."Bu Numaralar MÜSİAD Çadır Ekibine Ait"

Bazı sosyal medya hesaplarından, "MÜSİAD Çadır Ekibi telefon numaraları" paylaşıldı.

GERÇEK

Sosyal medya üzerinden "MÜSİAD Çadır Ekibi" olarak paylaşılan telefon numaraları MÜSİAD ekiplerine ait değildir.

12 Şubat

İDDİA

94."Hasar Tespit Çalışmalarını Öğretmenler ve İmamlar Yaptı"

Bazı sosyal medya hesaplarında ve basın yayın organlarında, "23 Kasım 2022'de Düzce'de meydana gelen deprem sonrası, hasar tespit çalışmalarını öğretmen ve imamlar yaptı" iddiası paylaşıldı

GERÇEK

Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun'una göre, yaşanan doğal afetlerin ardından hasar tespit çalışmalarını yalnızca inşaat mühendisleri ve/veya mimarlar yapmaktadır.

12 Şubat

İDDİA

95."Afet Bölgesinde Yakalanan Yağmacının Kulağını Kestiler"

Bazı sosyal medya hesaplarından "Bir yağmacının kulağının kesildiği görüntüler" iddiası paylaşıldı

GERÇEK

Söz konusu görüntüler iddia edildiği gibi Türkiye'de çekilmemiştir. Görüntünün Ocak 2023 tarihinde paylaşıldığı ve görüntülerdeki kişinin İspanyolca konuştuğu tespit edilmiştir

11 Şubat

İDDİA

96."Yüzlerce depremzede Ankara Esenboğa Havaalanı'nda mağdur."

Depremzedelerin Ankara Esenboğa Havalimanında mağdur edildiği iddia edildi.

GERÇEK

Ankara Esenboğa Havalimanının anlık görüntüleri gerçeği ortaya çıkardı

12 Şubat

İDDİA

97."Kızılay'ın Konteyner Üretemeyen Fabrikasını Torpille Gelen Kebapçı Genel Müdür Yönetiyor"

GERÇEK

Genel müdür, ODTÜ mezunudur ve bu alanda doktorası bulunmaktadır.

12 Şubat

İDDİA

98."Yakalanan Yamacı Direğe Bağlandı"

Bazı sosyal medya hesaplarında, "Afet bölgesinde yağma yapan şahıs yakalanarak direğe bağlandı" iddiası paylaşıldı.

GERÇEK

İddialara konu fotoğraf Türkiye'de değil, Rusya-Ukrayna savaşı sırasında Ukrayna'da çekilmiştir. Fotoğraf, yağma yapan bir şahsın siviller tarafından yakalanarak direğe bağlandığı olaya aitti

12 Şubat

İDDİA

99. "Erbil'den Adıyaman'a Gelen İş Makinaları Bekletiliyor, Engelleniyor"

Bazı sosyal medya hesaplarından Erbil'den Adıyaman'a gelen iş makinalarının engellendiği iddia edildi.

GERÇEK

Kuzey Irak'tan iş makinelerinin geldiği doğru ancak bu gelen makineler moloz yükleme ve taşıma için gelen araçlar kurtarma için olan makineler değildir. Enkaz kaldırma faaliyetlerinde bu iş makinalarının tamamı kullanılacaktır.

12 Şubat

İDDİA

100. "Belediye Başkanı Gelince Kurulan Çadırlar, Başkan Gidince Toplandı"

Bazı sosyal medya hesaplarından "Bu çadırı belediye başkanı gelince kurdular, başkan gidince topladılar" şeklinde bir iddia ortaya atıldı.

GERÇEK

İddiaya konu çadır, iş makinalarının çalıştığı bir alana kurulmuştur. Bölgede çalışan ekipler, güvenli bir noktada kurulmayan çadırı taşımıştır. Afet bölgesinde çadırlar güvenli bir alana ve arama kurtarma çalışmalarını engellemeyecek şekilde kurulmalıdır.

12 Şubat

İDDİA

101. "Enkaz altındaki yakınlarım çıkarılmadı. Onlar gibi binlercesi var. TV'lerde verilen ölüm rakamları, gerçeğin ve facianın çok altı."

Sosyal medyada "Enkaz altındaki yakınlarım çıkarılmadı. Onlar gibi binlercesi var. TV'lerde verilen ölüm rakamları, gerçeğin ve facianın çok altı." şeklinde paylaşımlar yapıldı.

GERÇEK

13 Şubat saat 10.55 itibarıyla hayatını kaybedenlerin sayısı 31 bin 643'tür. Hayatını kaybedenler, kayıt altına alındıktan ve bilançoya ilave edildikten sonra hemen gömülmektedirler. Ölü sayısının açıklamalar ve TV'de yayınlananlardan daha fazla olduğuna dair iddialar, verileri manipüle etmeyi amaçlamaktadır ve tamamı yalandır.

13 Şubat

İDDİA

102. "Kapılar Açıldı, Suriye'den Yüz Binlerce Sığınmacı Getiriliyor"

Bazı sosyal medya hesaplarından, "Kapılar açıldı, Suriye'den yüz binlerce yeni sığınmacı getiriliyor" iddiası paylaşıldı.

GERÇEK

Türkiye'de 10 ili etkileyen deprem felaketi, Suriye'yi de etkilemiştir. Türkiye, insani bir görev olarak Suriye'ye gidecek uluslararası yardımları desteklemekte ve geçişleri kolaylaştırmaktadır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin, Hatay Cilvegözü ve Bab-el Hava sınır kapılarıyla ilgili, "BM'nin insani yardımları için kullanılabilir" kararı bulunmaktadır. Bu kapı, uluslararası geçişlere açık Suriye sınır kapısıdır. Sınır kapısının Suriye tarafındaki yollar, deprem nedeniyle tahrip olmuştur. Türkiye, BM'ye, Kilis'te açık olan iki sınır kapısını kullanabileceğini bildirmiştir. Bu iki kapı, özellikle terörden temizlenen bölgelere ulaşmak için kullanılmaktadır. Bu kapılar yeni açılmamıştır ve geçişler tek taraflıdır. Kapılardan Türkiye tarafına geçiş, tamamen Türkiye'nin kontrolündedir.

12 Şubat

İDDİA

103. "Depremden 4-5 saat sonra Süleyman Soylu'nun keyfi yerinde"

Sosyal medyada "Depremden 4-5 saat sonra Süleyman Soylu'nun keyfi yerinde" başlığıyla İçişleri Bakanı Soylu'nun yanındakine bakarak yüzünün güldüğü bir fotoğraf paylaşıldı.

GERÇEK

Fotoğraf, 27 Kasım 2022 tarihinde İçişleri Bakanı Soylu'nun Düzce'ye yaptığı bir ziyaret sırasında çekilmişti.

Kaynak: sabah.com.tr