DÜNYADAKİ HER İKİ UÇAKTAN BİRİNE TEI PARÇA ÜRETİYOR

TUSAŞ Motor Sanayii AŞ (TEI) Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, Bursa’da üniversite öğrencileriyle bir araya geldi.

Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) ve Bursa Uludağ Üniversitesi öğrencileriyle bir araya geldi. Akşit, yerli üretimle alakalı bilinmesi gerekenleri öğrencilere aktardı.

Motor Sanayi Anonim Şirketi tarafından milli helikopterler, Gökbey, Atak 2, insansız hava araçları Aksungur, Akıncı, Anka, Bayraktar TB3 için motor ve güç sistemleri geliştirilmiş ve Milli Muharebe Uçağının yerli motor çalışmalarına devam edildiğini aktaran Prof. Dr. Mahmut Faruk Akşit, “Şu an havada 40 binden fazla uçak var. Dünyadaki her iki uçaktan biri TEI parçaları ile uçuyor. Bu da abartılmış bir ifade değildir. Avrupa’daki tüm ülkelerin motor şirketlerine mal ve hizmet satıyoruz. Körfez ülkelerinin savaş uçaklarının motor bakımlarını yapıyoruz. Şu an itibariyle 50’ye yakın firmaya 45 farklı motor programı için 1500 parça sağladık. Dünya genelinde en büyük tedarikçi firma konumundayız. GENX-GE90 gibi devasa motorlara parça üretmek her yiğidin harcı değil. Parçaların toleransını tutturmak çok ciddi bir iş. F110, T700 motorları artık Türkiye’de üretiliyor. Milli Gemi’nin (MİLGEM) motorunu da Eskişehir’de üretiyoruz. Atak helikopteri güç modülünü tamamen biz üretiyoruz. İlk yerli helikopter motoru T70’in seri üretimine 2018’de başladık. Şu ana kadar 60’tan fazla motoru üretip sevkiyatını tamamladık” şeklinde konuştu.

Anka ile ilk uçuşunu yapacak olan PD170 motorunun dünyadaki rakiplerine göre güçlü bir motor olduğunu ifade eden Akşit, “Hiç gaz kesmeden 20 bin feete çıkabilmesiyle dünyada tek. İrtifa kabiliyeti en yüksek dizel motor ve aynı zamanda en az yakan motor. TJ 300 füze motorunu tasarladıktan sonra TÜBİTAK ile çalışarak kendimiz ürettik. İlk kanadı 2016 yılında döktük. Yine dünyada ilk defa katmanlı ithalat yöntemi ile motor yanma odası üretimini gerçekleştirdik. Türkiye’de ilk defa hassas titanyum dökümü ve nikel süper alaşım dökme teknolojilerini geliştirdik. Biz yapana kadar Türkiye’de paslanmaz çelik üretimi yoktu. 4 milyon dolarlık ciroya sahibi bir firmayız. Sertifikalı özel yetenek proses yetkinliğinde dünya birincisiyiz. Mevcutta sözleşmeye bağlanmış siparişlerimi 6.6 milyar dolara ulaştı. Son 8 yılda 11 milli motor 1 yerli motoru üretip çalıştırdık” dedi.

TEI'de hem pistonlu motorlar hem de jet motorlarının her türlüsünü üretecek teknolojik kabiliyete sahip olduklarını ifade eden Akşit, insansız hava araçlarının (İHA) pistonlu motorlara ihtiyaç duyduğunu, bu nedenle İHA'lar için pistonlu motor üretimine girdiklerini aktardı. Akşit, “Şu anda 800 kişi ar-ge ekibimizle hizmet veriyoruz. Hala da büyümeye devam ediyoruz. Avrupa'daki bütün devletlerin uçak motor şirketlerine mal ve hizmet satıyoruz. Batı bloğunda olup da uçak motoruyla uğraşan mal ve hizmet satmadığımız bir tek Japonların firması var. İnşallah onlara da mal ve hizmet satarız. Fiyatlarımız rekabetçi, kalitemiz güzel. NATO'nun Havadan Erken Uyarı ve Kontrol (AWACS) filosunun motorlarının bakımını yapıyoruz. Körfez ülkelerine Bahreyn, Suudi ve Umman hava kuvvetlerinin savaş uçaklarının motorlarının bakımlarını yapıyoruz. Şu an itibariyle 50'ye yakın uluslararası uçak motoruna parça üretip gönderiyoruz. Dünyanın en çok satan motorunun en büyük tedarikçisiyiz. Dünyada en az iki uçaktan birine parça yapıyoruz derken bu parçalar vida, cıvata gibi basit parçalar değil. Genelde stresli, zor parçaların üretimini bize veriyorlar. Çünkü zor parçaların üretimi riskli ve pahalı. Kalitemiz ve işçiliğimiz daha ucuz olduğu için fiyatımız rekabetçi. Bunları biz üretiyoruz. Hem dar gövde yolcu uçakları motorunda en çok satan motorun en büyük tedarikçisiyiz hem de çift koridor geniş gövde yolcu uçaklarının yeni nesil motorlarının en büyük tedarikçisiyiz. Bu sektörde gerçekten çok büyüğüz" şeklinde konuştu.
S400 Krizinin yeni başladığı zamanlarda kendilerine uygulanan ambargodan bahseden Akşit, “Avrupa Birliği ülkeleri bize görünmez bir ambargo uyguladı. Almanya bize imal ettiğimiz parçalara uygun rulmanları gönderiyordu. Bize rulman göndermeyi kestiler. Arkadaşlar ‘Almanya’nın rulman göndermediğini söyledi. Biz de Airbus’a Almanya rulman gönderemediği için parça gönderemeyeceğimizi ilettik. Hemen 1-2 gün içerisinde izin çıkardılar. Niye ucu kendilerine dokundu. Dünyada tek üretici olduğumuz için bize mahkumlar. Biz tasarlayıp biz üretiyoruz” dedi.

Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Rektörü Prof. Dr. Arif Karademir ise, “Cumhurbaşkanımız önderliğinde başlayan Milli Teknoloji Hamlesi girişimi, nitelikli insan kaynağına olan ihtiyacı daha da belirginleştirdi. Teknoloji transferinden ziyade teknoloji üretecek insan kaynağını yetiştirmemiz gerekiyor. Sizin gibi değerli şahsiyetlerin gençlerle daha çok bir araya gelmesi de onların kendilerine güvenmesini ve daha iyiyi yapabileceklerine inanmasını sağlaması yönüyle çok değerli. Gençlerimizin bu etkileşimlerden hareketle ülkemiz bağımsızlığını sağlayacak çalışmalara imza atacağına inanıyoruz” diye ifade etti.

Bursa Uludağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Saim Kılavuz da, “Yerli ve milli insanlarımızla, yerli ve milli düşünceler ortaya çıkıyor. Bugün bize rol model olacak birinin yaptığı çalışmaları dinledik. Üniversiteler bilindiği gibi içinde bulunduğumuz ortamın ortak aklını temsil ediyor. Sanayi ve şehirle birleşen bir üniversite konumuna geldik” dedi.