EYT İÇİN YENİ REÇETE! 9 BİN VE 7 BİN 200 GÜN FORMÜLÜ
Asgari ücret, 3600 ek gösterge, sözleşmeli memur yeni haklar ve emeklilikte yaşa takılanlar için EYT düzenlemesi milyonların gündeminde yer alıyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlı Vedat Bilgin yapılacak olan düzenlemelerin adım adım ele alınarak çözüme kavuşturulduğuna dikkat çekerek, 'Hepsinin dosyası önümüzde' açıklamasında bulundu. Özellikle Temmuz ayından sonra öncelikli gündeme girmesi beklenen EYT çalışması için hangi formüller masada? EYT'liler ne zaman, nasıl, hangi şartlarla emekli olacak? İşte EYT'de son durum...
Memurların ek gösterge sorunun çözüme kavuşmasının ardından emeklilikte yaşa takılanlar için EYT düzenlemesi gündeme gelecek. Özellikle Temmuz ayından sonra EYT çalışması için yapılacak çalışmalar hız kazanacak. Emeklilikte yaşa takılanlar vatandaşlar için yapılacak çalışmaların 5 adımda sonuçlanması hedefleniyor.
EYT ÇALIŞMASI KİMLERİ KAPSIYOR?
Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) düzenlemesi, 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olan, prim ve yıl şartlarını tamamlayıp yaşı bekleyenleri kapsıyor.
HAZIRLIKLAR NASIL İLERLEYECEK?
3600 ek gösterge çalışmalarının bu ay tamamlanmasıyla sıra sözleşmeliler ve EYT'liler ile ilgili düzenlemelere gelecek.
Kamudaki sözleşmeli personele ilişkin çalışmalarda sona yaklaşıldığı duyurulmuştu. Bu da gözleri EYT'ye çeviriyor. Yaz aylarına bu düzenlemelerin damgasını vurması bekleniyor.
EYT DÜZENLEMESİ İÇİN HANGİ FORMÜLLER GÜNDEMDE?
9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların emeklilik için yaş şartı dışında kadın ise 20, erkek ise 25 yılı, işe giriş tarihine göre de 5000 ile 5975 gün primi tamamlaması gerekiyor.
EYT'DE YENİ FORMÜL: ERKEKLERDE 9.000, KADINLARDA 7.200 GÜN
EYT düzenlemesi ile prim ve yıl şartlarını tamamlayan kişilere emeklilik yolunun açılması beklentisi bulunuyor. Gündeme gelen bir formüle göre de erkeklerin 25 yıllık (9.000 gün), kadınların da 20 yıllık (7.200 gün) prim gününü tamamlamaları halinde emekli edilmeleri söz konusu olabilecek.
PRİMİ EKSİK OLANLAR NE YAPACAK?
Burada iki seçenek öne çıkıyor.
Birincisi bu vatandaşların primlerini tamamladıklarında emeklilik hakkı kazanmaları.
İkincisi ise primlerini borçlanma yöntemleriyle tamamlamaları. Kadınların doğum, erkeklerin askerlik borçlanmalarıyla bu primleri tamamlama imkanları bulunuyor.
Ancak farklı talepler de var. 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olup askerlik borçlanmasıyla işe girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler de kendilerinin EYT'li sayılmasını talep ediyor.
Ayrıca staj sigortasının başlangıç sayılıp sayılmayacağı da merak konusu. Bu durumda stajını 9 Eylül 1999 öncesinde yapmış ancak çalışmaya daha sonra başlamış olanlar da EYT kapsamına girebilecek.
Bir diğer talep de esnaf ile ilgili. 4 Ekim 2000 öncesinde oda ve vergi kaydı olup Bağ-Kur kaydı olmayan esnaf geriye dönük borçlanma talep ediyor.
MAAŞTAN KESİNTİ OLUR MU? DÜNYADA HANGİ FORMÜLLER GÖRÜLDÜ?
Bazı Avrupa ülkelerinde kesintili emeklilik modeli uygulandı. Bu modele göre, emekliliğe kalan her yıl için aylıktan belli oranda kesinti yapılıyor.
Bu kesintiyi emeklilik yaşı dolduğunda kaldıran uygulamalar da bulunuyor. Bu formüllerin bizde uygulanıp uygulanmayacağı ise yapılacak çalışmalar sonucunda belli olacak.
YAŞ ŞARTI AŞAĞI ÇEKİLEBİLİR Mİ?
Prim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenler için bekleme süresini 2-3 yıl düşürmek gibi formüller de seçenekler arasında. Bir yaş sınırı konulması da söz konusu olabilir. Örneğin; daha önce '50 yaş sınırı' gündeme gelmişti.
KISMİ EMEKLİLİĞE ETKİSİ OLUR MU?
Kısmi emeklilikte; ilk sigortalı olunan tarihten bugüne 15 yılın geçmesi, 3600 gün prim olması, kadınların 50, erkeklerin ise 55 yaşına gelmesi şartlarından hangisi en son tamamlanmışsa, ona göre bir emeklilik yaşı belirleniyor. Kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşı bulan şartlar ortaya çıkıyor. Burada yaş şartının esnetilmesi gündeme gelebilecek. (Kaynak: Sabah)