4 milyar liralık kayıt dışı saat ticareti ortaya çıktı

Hazine ve Maliye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu (VDK), kayıt dışı faaliyet gösteren işletmelere ilişkin denetimlerini derinleştiriyor.

Kurul bünyesindeki Risk Analiz Merkezi'nde yapılan araştırmalar sonucunda, kayıt dışı saat ticaretiyle uğraşan mükellefler tek tek tespit edildi. Yaklaşık 6 bin 500 mükellefe yönelik çalışmada aynı alıcıların defalarca kayıt dışı lüks saat temin etmesi mercek altına alındı.

Kayıtlı alınan saatlerin belge düzenlenmeden satışı, kayıtsız temin edilen saatlerin kayıtsız satışı, lüks saatlerin ve bunların imitasyonlarının satışı ile antika saatlerin ticaretine kadar çok sayıda usulsüz işlem VDK'nin radarına girdi.

Banka ve aracı kurumalar aracılığıyla ya da kapıda yapılan ödemeler dikkate alınarak milyonlarca işlem hassas şekilde tarandı. Böylece, 2023 ve 2024 yıllarında hacmi yaklaşık 4 milyar liraya ulaşan büyük bir kayıt dışı ekonomi gün yüzüne çıkarıldı. Yapılan analizlere göre, farklı marka ve modellerdeki gerçek veya imitasyon binlerce saat, vergi ödenmeden el değiştiriyor.

Tüketici de mağdur ediliyor

Araştırma sürecinde, kayıt dışı faaliyet gösteren mükellefler tarafından elektronik ticaretin de yaygın şekilde kullanıldığı görüldü. Çevrim içi pazar yerlerinden, sosyal medya platformlarından veya internet sitelerinden sanal pos ve kapıda ödeme gibi imkanlarla kayıt dışı ürünlerin satışının yapıldığı belirlendi. İncelemeler kapsamında, bu ürünler için satış sonrasında belge düzenlenmediği, tüketicilerin de bu yolla edindiği belgesiz ürünler nedeniyle mağdur olduğu tespit edildi.

Lüks saatler de takipte

VDK'nin analiziyle, ilk aşamada 944 farklı marka ve model saatin kayıt dışı satışı saptandı. Analize takılan saatlerin bir kısmı Rolex, Omega, Patek Philippe gibi markaların imitasyon ürünleri oldu.

Sadece kayıt dışı imitasyon saat ticareti değil, orijinal saatlere yönelik tüketici profilleri de takibe alındı. Tanesi milyonlarca lirayı bulan lüks saatlerin alıcılarının gelir ve harcama profilleri de kontrol ediliyor. Bu süreçte görülebilir bir kazancı olmayan mükelleflerin lüks saatlere ödedikleri tutarlar dikkate alınarak bu kazancın kaynağı araştırılıyor. Bu kapsamda, arka planda kara para aklama, gelir saklama gibi suçlara yönelik araştırmalar da yürütülüyor.

"Çalınmadık kapı bırakmıyoruz"

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de konuya ilişkin değerlendirmesinde, Maliyenin hiçbir sektörde ve alanda çalınmadık kapı bırakmadığına işaret ederek, şunları kaydetti:

"Vergide adalet ve etkinlik sözü verdik, bu söz doğrultusunda kayıt dışı ekonomiyle mücadelemizi kesintisiz sürdürüyoruz. Vergi kayıp ve kaçağına sebebiyet vererek haksız kazanç sağlayanların ve haksız rekabet oluşturanların takipçisiyiz. Vergide adaleti sağlamak için en önemli konu kayıt dışılıkla mücadeledir. Programın esaslarından bir tanesi de kayıt dışılıkla mücadeledir."