Şarlı: “Esnafa kredi faizi yüzde 7,5’a düşürüldü, can suyu dediğin böyle olur”

Neslihan Çelik Alkoçlar'ın hazırlayıp sunduğu Nes’li Yaşam programına Bursa Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Başkanı Bahri Şarlı konuk oldu. Esnaflara verdikleri destekleri tek tek açıklan Şarlı, sözlerine kooperatifin kuruluş serüveniyle başladı.  Ülkemizin Kurtuluş Savaşı'ndan çıktıktan sonra ülke insanı perişan olduğunu vurgulayarak konuşmasını sürdüren Şarlı, “Savaştan çıkmış bir ülke. Esnaf ve sanatkâr da perişan. Yani yoksulluk had safhada. Dolayısıyla işte her zaman olduğu gibi askeri deha olan ulu önder Atatürk burada da ekonomik dehalığını da gösteriyor Halk Bankası'nın kuruluş talimatını veriyor.  Bu önemli görevi Atatürk Bursalı Celal Bayar’a veriyor. Diyor ki esnafa kredi verebilmek için Halk Bankası'nı kurun ve Halk Bankası kuruluyor. Kuruluyor ama esnaf krediye yine kolay ulaşamıyor. Bankaya pek ulaşamıyor, krediye ulaşamıyor.  Ne zaman ki işte 1952 yıllarında esnaf kefalet kooperatifleri kurulmaya başlanıyor. İşte o zaman için esnaf için süreç iyileşiyor.  Amaç kooperatifleşme suretiyle esnafa daha düşük maliyetli kredi imkânı sağlamak. Kooperatifleşmenin amacı bu.  Burada kooperatif esnafa kefil oluyor. Diyor ki Halk Bankası'na ben falanca şahsa şu kadar lira kredi veriyorum. Kefili benim ödemezse… Ve bu çok enteresandır. Yani Türkiye'de verilen kredileri kooperatiflerimiz yüzde 100’ne kefildir. Yani 100 bin lira kredi verdiyse, 100 bin lirasına kefildir.  Avrupalı dostlar ile daha geçenlerde Viyana'da bir toplantı gerçekleştirdik. Siz kredilerin yüzde 100’ne kefilsiniz kooperatif olarak. Ülkenizin başına gelmedik kalmadı. Yani askeri darbeler, ekonomik darbeler gibi buna rağmen siz nasıl ayaktasınız? Kooperatifleriniz nasıl batmıyor? mesele burada işte. Biz esnafımız için elimizden geleni yapıyoruz. Özellikle şu pandemi döneminde esnaf kefalet kooperatiflerinin değeri o kadar çok anlaşıldı ki. Ancak bu kadar anlaşılabilirdi. O dönem esnaf dükkanını açamadı. Bir buçuk seneye yakın büyük zorluklar çekildi. Gerçekten çok zor günler geçirdiler ama işte imdada biz yetiştik. Yani esnaf kefalet kooperatifleri olarak, Halk Bankası olarak, tabii hükümetin de destekleriyle, siyasi irade destek vermesi bir şey yapmamız mümkün değil. İşte birlik ve beraberliğimizi göstererek esnafın dükkanının kapanmamasına sebep olduk. Yaptığımız işten gerçekten gurur duyuyorum. Şimdi eğer biz bu destekleri sağlamasaydık esnaf gerçekten dükkanını kapatacaktı, kepengini kapatacaktı. Kendisi işsiz kaldığı gibi yanında çalışanları da işsiz kalacaktı.  Biz buna imkân vermedik” dedi.

Faiz ödemeleri yarı yarıya 

Esnafa sağladıkları kolaylıklarla ilgili de önemli açıklamalarda bulunan Şarlı, Esnaf Kefalet Kooperatifleri kanalıyla alınan kredilerin avantajlarına değinerek, “Esnaf bu krediyi direkt kendisi gitse bankadan alsa yüksek faiz ile karşılaşmanın yanı sıra krediye ulaşma konusunda da zorluk çekiyor.  Bizim kanalımız aracılığıyla kredi çekmek istediğinde ise hem krediye ulaşım kolay hem de faiz oranlarında ciddi bir düşüş söz konusu oluyor. Maalesef birçok kişi bunu bilmiyor. Bunu üstüne basa basa söylemek istiyorum. Esnafın bizim vasıtamızla çektiği kredilerde faiz yüzde 50’li 50’li paylaşılıyor. Yani bir esnaf yüz bin lira kredi aldı. Bu krediyi kullanan esnaf 5 yılda ne kadar faiz ödeyecekse, ödüyorsa aynı rakamı devlet o esnaf için Halk Bankası'na o rakam kadar faiz ödüyor. Kooperatifin önemi burada daha çok ortaya çıkıyor” dedi.

TEK ŞART KAYIT OLMAK

Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi’nin kredi avantajlarından faydalanmak için gerekli olan şartları da sıralayan Şarlı, “İlk şartımız Esnaf ve sanatkarın mesleğiyle ilgili odaya kaydolması lazım. Bugün Şoförler Odası'na kaydolsun veya minibüsçüler odasına kaydolsan bir şoför esnafımız ertesi günü bize kredi için müracaat edebilir. Diğer esnaflar için 3 aylık bir süre var. Bu eskiden bir seneye kadardı. Sonra altı aya kadar indirdik. Şimdi üç aya indirdik. Yani dükkân açan bir esnaf gerekli teminatları verebilirse ve sicilinde herhangi bir sıkıntı yoksa kooperatife müracaat eden ve yönetim kurulunun verdiği teminatla arzu ettiği krediye ulaşabiliyor.  Olayın bir de şu açısı var. Yani bir esnaf var ki 30 senedir dükkân işletiyor. İlk defa kredi alıyor. Bir esnaf ki bugün açmış 3 ay sonra müracaat ediyor.  Bunları biz de göz önünde bulunduruyoruz. Örneğin alım, satım işiyle uğraşan var. Bir de imalat yapan var. Ya da hizmet sektörü var. Şimdi hizmet sektöründe bir kişi iki kişi çalışıyorsa imalat sektöründe binlere kişi çalışıyor. Yani biz krediyi yönetim kurullarında takdir ederken bütün bu değerlendirmeleri göz önüne alıyoruz. Ödediği vergiye bakıyoruz. Dükkânı kendisinin mi kira mı? bunlara da bakıyoruz” şeklinde konuştu.

İşte yeni pakete dair tüm detaylar

Faiz oranlarımız ise eskiden yüzde 9,5 olarak uygulanırken yeni kararla 7.5 puana düşürüldüğünü ifade eden Şarlı,  “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan bu kararların, esnaf ve sanatkarlara yönelik açıklanan yeni destek paketinin tüm camiaya hayırlı olmasını dileyerek "Esnaf ve sanatkarımıza can suyu gibi olan bu kredilerle üyelerimiz işlerini büyütecek, üretime, istihdama, ekonomiye katkı sağlamayı sürdürecek 11 Ekim 2022 tarihinden itibaren yapılacak kredi kullanımlarında Hazine ve Maliye Bakanlığının destekli kredilerin oranlarında ve limitlerinde değişikliğe gidilmiştir. Buna göre işletme ve yatırım kredilerinde faiz oranı yüzde 15'e düşürülmüş ve esnaf ve sanatkarın yüzde 50 Hazine desteğiyle beraber ödeyeceği faiz oranı yüzde 7,5 olarak belirlenmiştir Bunların yanı sıra ortaklar için işletme kredisi üst limitinin 500 bin liraya, İşyeri Edindirme ve Taşıt Edindirme kredilerinden oluşan Yatırım Kredisinin üst limitinin de 1 milyon 500 bin liraya yükseltildi. Türkiye genelindeki Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet kooperatiflerin de gruplarına göre kredi limitlerinin artırıldı. Buna göre, 1 ve 2. Grup kooperatiflerin kredi limiti 500 bin, 3 ve 4. Grup kooperatiflerin kredi limiti 400 bin, 5. Grup kooperatiflerin kredi limiti 325 bin, 6 ve 7. Grup kooperatiflerin kredi limiti ise 300 bin liraya yükseltildi. Halkbank’tan kredi kullanıp da takibe düşen esnaflarımıza 6 aya kadar geri ödemesiz, 36 aya kadar vadeli yüzde 4 faizli krediyle borcunu tasfiye imkânı getirildi. Bu imkân Kredi ve Kefalet Kooperatifinden kredi kullanıp takibe düşen esnaf ve sanatkarlarımızı kapsamamaktadır. Buradaki ayrıntı, esnafın direkt bankadan aldığı kredi ile ilgili bir uygulama olmasıdır” dedi.

ESKİ KREDİLERDEKİ FAİZ ORANI DEĞİŞECEK Mİ?

Yeni açıklanan faiz oranın eskiye dönük kredileri kapsamasının mümkün olmadığını da söyleyen Şarlı, “11 Ekim itibari ile kredi alanlar yüzde 7,5 ile almaya başladılar. Eskiye dönük çekilen kredilerde ise maalesef bir şey yapamıyoruz.  Faiz 4 seviyelerdeyken 7’ye 8’e 9,5 çıktı. Ama 4,5 ilen alan 4,5’la devam ediyor. Şu anda dört buçukla hala ödeme yapan var. Sekizle yapan var.  Dolayısıyla şimdi tabii gönül isterdi ki herkese düşükten verelim. Geçmişe dönük düzenleme yapılırsa bu sefer 4.5 da 7.5 çıkarmak zorundasınız ama şunu yapacağız. Faizi 9.5’ten almış kredi borcunun yarısından fazlasını ödemiş. Bu durumdaki esnafımızı ise güncelleme yapmaya çağırıyoruz. Buradan da duyurmuş olalım. Mesela 350 bin lira kredi kullanıyorsan 50 bin daha veya 100 bin daha kooperatifin şartlarına göre kredi alalım ve tümünü birleştirelim” ifadelerini kullandı.

100 MİLYARLIK DESTEK 2023’TE

2023 yılında hayata geçirecekleri müjdeyi de açıklayan Şarlı, “Sayın Cumhurbaşkanımız da açıkladı. Biz de tabii daha evvel Halk Bankası'yla görüşmelerimizi yaptık. Ticaret Bakanımızla görüşmelerimizi yaptık. Yani aşağı yukarı biz 1ay, 1,5 aydır bu istişareleri yapıyoruz ve inşallah esnafımıza 2023’te 100 milyar liralık bir destek söz konusu olacak” dedi.