2000 sonrası sigortalılar için umut...Kademeli emeklilik geliyor mu?
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için emeklilikte yaş şartının kalkması, yaklaşık 3 milyon vatandaşın emeklilik hakkına kavuşmasına yol açtı. 3 Mart'tan bu yana başvurularını tamamlayan EYT'lilerin sayısı 3 milyona yaklaşırken, prim ve yıl şartlarını bekleyenlerle birlikte toplamda 5 milyon kişinin emeklilik hakkını elde etmesi bekleniyor. Kademeli prim sisteminin devreye girmesi, kısmi emeklilik için yeni bir düzenleme getiriyor. Kapsam dışında kalanlar kademeli emeklilik hakkında detayları araştırıyor. Peki kimler kısmi emeklilik fırsatından yararlanacak? İşte konu hakkında son gelişmeler...
SGK girişi 1999-2000-2005-2012 olanlara erken emeklilik geldi! Kademeli emeklilik müjdesi ortaya çıktı! EYT düzenlemesinin 8 Eylül 1999 ve öncesini kapsamasıyla birlikte, bu tarihten sonraki sigortalılar için emeklilik şartları da gündemde. EYT'li olamayan sigortalılar için kademeli bir yaş şartı belirlenmiş durumda ve bu yaş şartları, işe giriş tarihlerine göre değişiklik gösteriyor. Hizmet akdi ile çalışanların yaşlılık aylığı bağlanmasında, yani emekli olmalarında hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı konusu da önemli bir yer tutuyor. Peki kademeli emeklilikten kimler yararlanacak, şartları neler?
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar yaş şartı olmadan emekli olabiliyorlar. Yaklaşık 3 milyon vatandaş emeklilik hakkına kavuşurken sayının 5 milyonu bulması bekleniyor.
Kısmi emeklilik için de kademeli prim sistemi devreye giriyor
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme sonrasında 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için emeklilikte yaş şartı kalkmış oldu. 3 Mart'tan bu yana yaklaşık 3 milyon EYT'li başvurusunu yaparak emeklilik hakkını elde etti. Prim ve yıl şartını tamamlamayı bekleyen EYT'liler ile birlikte toplam sayının 5 milyonu bulması bekleniyor. EYT düzenlemesi 8 Eylül 1999 ve öncesini kapsadığından bu tarihten sonra sigortalı olanların emeklilik şartları da merak edilmeye başlandı. EYT'li olamayan sigortalılar için kademeli bir yaş şartı bulunuyor. Bu yaş şartlarını da işe giriş tarihleri belirliyor.
Hizmet akdi ile çalışanların yaşlılık aylığının bağlanmasında yani emekli olmalarında hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı ilk defa sigortalı olunan tarihe göre değişiklik gösteriyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun yürürlük tarihinden önce 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre sigortalı olanlar için bu kanunlardaki şartlar geçerli olacak, dolayısıyla bu kişilerin kazanılmış hakları korunacak.
KADIN VE ERKEKTE YAŞ ŞARTI FARKLI
İşe giriş tarihine göre emeklilik şartları şöyle belirleniyor; 8/9/1999 ve öncesi sigortalı olarak ilk defa işe başlayanların yaşlılık aylığına hak kazanabilmeleri için sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşullarının bir arada yerine getirilmesi gerekiyor.
Bu sigortalılar EYT kanunu kapsamına giriyor. 23/5/2002 tarihinde 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 prim ödeme gün sayısı ve kadınlarda 50 erkeklerde ise 55 yaş şartlarını yerine getirenler emekli olabiliyor. Bu tarihte bu şartları yerine getiremeyenler için ise yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülüyor. Bu noktada kısmi emeklilik şartları oluşuyor.
EYT'Lİ OLAMAYANLAR NE YAPACAK?
8/9/1999-30/4/2008 tarihleri arasında ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar;
*Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak, *Kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartlarından birinin yerine getirilmesi koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabiliyorlar.
*30/4/2008 tarihinden sonra ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanların yaşlılık aylığına hak kazanmalarında 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli oluyor.
5510 sayılı Kanuna göre;
*01.01.2036 tarihine kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla, *01.01.2036 tarihinden sonra 7200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak yaşlılık aylığına hak kazanılıyor.
Örneğin; hizmet akdi ile çalışan kadın 4/a sigortalısı 7200 gün malullük, yaşlılık, ölüm primi bildirilme koşulunu 10/10/2037 tarihinde tamamladıysa 59 yaşında emekli olabilir. Bu düzenleme ile 2048 yılından itibaren yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı eşitlenerek kadın ve erkek için 65 olacak.