Ustaları yurt dışına kaptırdık

Hafta içi her gün sabah 10.00-12.00 arasında Lider Haber’de yayınlanan Güne Dair programımızın dünkü konuğu, İnşaat Müteahhitleri ve Sanayicileri İşadamları Derneği (İMSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Andıç idi.

İnşaat sektörünün güncel başlıklarını ele aldığımız programda Başkan Mustafa Andıç, dikkate değer açıklamalar yaptı.

Sektörün en temel sorununun zamlar olduğunu belirten Andıç, inşaat malzemelerinde zam oranlarının yüzde 500’ler seviyesine çıktığını söyledi.

Sektörün finansmana erişimde sıkıntı yaşadığını, artan riskler nedeniyle yatırım iştahının azaldığını belirten Başkan Andıç, tüm sektörler gibi inşaat sektörünün de ‘enflasyon muhasebesi’ne ihtiyaç duyduğunu ifade etti.

İnşaat sektörünün 200’den fazla sektörü doğrudan ve dolalı etkileyen yapısı gereği ekonomimiz açısından kritik bir rolü olduğunu vurgulayan Başkan Andıç, sektörün bir başka sorununun da arsa olduğunu ve orada da fiyatların 6’dan 12 kata kadar yükseldiğini açıkladı.

Ülkemizin her yıl 700 binden fazla yeni konuta ihtiyacı olduğunu belirten Andıç, bugün ekonomik koşullar nedeniyle sektörde yaşanan küçülmeyle birlikte yeni konut üretiminin yıllık 500 binler seviyesinde kaldığını dile getirdi.

Yabancıya konut satışının sektörün ihracatı olarak önem arz ettiğini ancak vatandaşlık verilmesinin doğru olmadığını savunan Andıç, özellikle yabancıya satışta Antalya’da görülen yüzde 22’ler seviyesindeki oranı, ‘olması gerekenden yüksek’ şeklinde yorumladı.

Konut satışlarında düşüş yaşandığını, mevcut kredi koşulları ve imalattaki yavaşlama nedeniyle bu düşüşün süreceği öngörüsünde bulunan Başkan Mustafa Andıç, konut fiyatlarında da artışın kaçınılmaz olduğunu vurguladı.

Özellikle ithale dayalı malzeme fiyatlarında yaşanan yüksek oranlı artışların müteahhitlerin maliyet hesabı yapmasına imkân tanımadığını söyleyen Andıç, haliyle üretilen ürüne de bir fiyat belirlenemediğini ifade etti.

İstihdam deposu olarak görülen sektörde 2,2 milyon seviyesindeki istihdamın 1,5 milyon dolaylarına gerilediğini hatırlatan Başkan Andıç, ülke içindeki enflasyonist ortam ve sektörün işgücü hacmindeki daralma nedeniyle çalışanların yurtdışına yöneldiğini duyurdu.

Sektörde usta bulamama sorunun had safhalara eriştiğini dile getiren Andıç, işgücünde ayrıca usta yetiştirme sorunu da olduğunu belirterek “aşağıdan usta gelmiyor, gençler bu meslekleri seçmiyor, yetişmiş ustalar yurtdışına gitti” şeklinde değerlendirmelerde bulundu.

Sektörün öncelikli talebinin güven ve istikrarlı bir ekonomik atmosfer olduğunu belirten Başkan Andıç, 2023’in seçim yılı olması nedeniyle belirsizlikler arz ettiğini ve pek de umutlu olmadıklarını ifade etti.

Andıç, sosyal konut projesinin dar gelirlilerin konut edinmesi adına çok önemli olduğunun altını çizerken projeyle birlikte vatandaşın beklemeye geçtiğini ve projenin konut satışlarına olumsuz bir etki yaptığını söyledi.

Orta gelirli için konut projesinin sektöre hareket kazandıracağına inandığını belirten Andıç, bu projeyle sektörün nefes almasını umduklarını da sözlerine ekledi.

Kentsel dönüşümün yalnızca depremsellik açısından değil sektörün hareketliliği bağlamında da önemli bir başlık olduğuna vurgu yapan Andıç, ne yazık ki geçmişte dönüşüm sürecinin hem vatandaş hem de sektör açısından mağduriyetlere neden olduğu değerlendirmesinde bulundu.

İmar barışını ‘haksızlık’ olarak nitelendiren Andıç, “İmar barışını kabul etmiyoruz” ifadelerini kullandı.

Hiç şüphesiz, Andıç’ın açıklamalarında hem sektörü hem de ekonominin diğer dinamiklerini doğrudan ilgilendiren mesajlar var.

Genel manzarayı resmetmek adına birkaç sözle değerlendirme yapmak gerekirse 2018’den bu yana küçülen sektörde yaşanan ayıklanmanın sevindirici olduğunu da söylemek gerekir. Ki Sayın Andıç da bu konuda bir iyileşme olduğunu söyledi.

Ranta ve kara odaklı yaklaşımla hiç işi ve ilgisi olmayanların sabahtan akşama müteahhit olduğu bir süreçten bugün piyasanın gerçek müteahhitlere kalması, belki de en başında olması gereken bir durumdu.

Öte yandan malzeme fiyatlarındaki artışın sadece ekonomik nedenlerle değil bir fırsatçılık tutumunun da olduğu yadsımamak lazım ki Başkan Mustafa Andıç, bunun da sektörün bir gerçeği olduğunu kabul etti.

Kentsel dönüşüm hem ülkemizde hem de kentimizde ne yazık ki riskli yapıya değil de ranta odaklandı. Bu nedenle kentsel dönüşümden çok rantsal bölüşüme dönüştü. En büyük zararı kentlerimiz aldı.

Herkesin kazandığı düşünülen denklemin sonucu; ucube yapılar, altyapı yetersizliği, trafik sorunu, sosyal donatı eksikliği ve sağlık ocağından dersliklere birçok konuda kamu hizmetlerinin aksaması oldu.

İMSİAD Başkanı Mustafa Andıç’ın bu konudaki gerçekliği kabul etmesi de önemliydi.

Esen kalın.