Uzmanların beklentisi büyük... Emekli zamlarında sürprizler çıkabilir
Milyonlarca emekliyi ilgilendiren yeni dönem zammı aralık ayı verisinin açıklanması ile birlikte belli oldu. SSK ve Bağkur emeklileri yüzde 37.57 oranında zammı şimdiden hak etmiş oldular. Ancak asgari ücrete yüzde 49 oranında zam yapıldı. Memur ve memur emeklileri de toplu sözleşmeden doğan farkları ile birlikte yüzde 49.25 oranında zam aldılar. SSK ve Bağkur emeklilerine ilave artış yapılacak mı? En düşük emekli maaşı ne kadar olacak? İşte detaylar...
SSK ve Bağkur emeklilerinde ise memur ve memur emeklilerine kıyasla arada 11-12 puan civarında bir fark oluştu. Peki SSK ve Bağkur emeklilerine ek zam yapılacak mı, eğer bu yapılırsa ocak maaşlarına yetişir mi?
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “Özellikle SSK ve Bağkur emeklisine refah payı, seyyanen veya kademeli bir zam uygulaması yapılmadığı zaman kök aylık uygulamasından dolayı bazı emeklilerimiz 7.500 TL olan alt sınır aylığında kalmaya devam edecekler.
Refah payı uygulamasının geçmiş dönemlerde de uygulandığını görmekteyiz. Hatırlayacak olursak bir önceki dönemde enflasyon %19,77 olarak belirlenmişti. Memur emeklilerimizde ise toplu sözleşmeden dolayı %17,55 olarak maaş farkı belirlenmişti ama her iki emekli grubumuza da aradaki farkı refah payı şeklinde %25’e tamamlanarak verilmişti. Hatta bir önceki dönemde de %30’a eşit şekilde tamamlanarak refah payı şeklinde verilmişti.
Seyyanen zam verilmesi demek bütün SSK ve Bağkur emeklimize aynı rakamsal Türk lirası olarak verilecek parayı ifade etmektedir. Kademeli artış en alt kesimde maaş alana yüzdelik olarak fazla, onun üzerinde maaş alana yüzdelik olarak biraz daha az şeklinde bir uygulama olursa bu da emekli maaşlarının belli bir noktada birleşmesi şeklinde bir sorun ortaya çıkarabilir. O zaman da emeklilerimiz içerisinde ‘’Ben 10 bin gün prim ödedim fakat diğeri 3600 gün prim ödedi emekli oldu, benimle aynı maaşı almaktadır’ şeklinde huzursuzluğa sebebiyet verecektir.
Ben yapılacak olan olası çalışmaların çok hassas bir konu olduğuna inanıyorum. Bütün emekli kesimlerinin gönlünü alacak şekilde bir yolu değerlendirmek gerekli, diğer türlü emeklilerimiz içerisinde bir memnuniyetsizliğe yol açmamak lazım.
Tabi bu konu ile ilgili şunu unutmamak lazım. Sosyal güvenlikte bulunan aktif-pasif dengesi, ayrıca ülkenin içinde bulunduğu enflasyonla mücadele kıstasının da dikkat edilmesi gerektiğini vurgulamak isterim. Anayasamızda bulunan sosyal devlet ilkemize yaraşır bir karar çıkacağına inanıyorum.
EK ZAM OLURSA, OCAK MAAŞLARINA YETİŞİR Mİ?
Emeklilerimiz yılda 2 defa zam alıyorlar, burada 2 seferlik zamda sadece enflasyon verileri üzerinden değerlendirme yapılıyor ancak refah payı, seyyanen zam, kademeli zam, ikramiye şeklinde olan her türlü düzenlemenin hayata geçebilmesi için kararın Meclis’ten çıkması gerekiyor. Meclis ayın 16’sına kadar tatilde. SSK’lıların ilk emekli maaşının yatırıldığı tarih ayın 17’sinden başlayıp 24’ünde bitiyor. Bağkur’da ise 25’inde başlıyor. Emekli Sandığı da ayın ilk haftasında maaş alıyor.
Memur emeklileri ilk maaşlarını aldılar. SSK’lılar ayın 17’sinde maaş alacaklar. Meclis de 16’sında açılacağı için 1 gün içerisinde kararın çıkacağını düşünmüyorum. Refah payı kararı çıksa bile bu Plan ve Bütçe Komisyonu’na gelecek, Genel Kurul’a gelecek, Cumhurbaşkanına gidip Resmi Gazete’de yayımlanacak. Burada refah payı şubat maaşlarına yetişir.
‘OCAKTA SADECE ENFLASYON FARKI OLACAK’
Ocak ayı maaşlarında sadece enflasyon farkı yatırılacak. Şubat maaşlarında ise kademeli zam, seyyanen zam, refah payı gibi bir düzenleme olacaksa bu şubat maaşlarına yetişir.
Ancak Meclis olağanüstü toplantıya çağrılıp karar hızlıca verilir mi? Kanun çıkabilmesi için önce Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan geçip Genel Kurul’a gelmeli, oradan da Cumhurbaşkanı gitmeli. Burada hiyerarşik bir düzen olduğundan dolayı ben o yüzden olası bir ek zam düzenlemesinin ocak ayı maaşlarına yetişmeyeceğini düşünüyorum.
KÖK AYLIKLARA BİR DÜZENLEME OLACAK MI?
Kök aylıklar ile bir düzenleme yapılması özellikle dar gelirli olan en alttaki emeklilerimiz için elzem olmaktadır. Yapılmadığı takdirde her seferinde aynı sorunla karşı karşıya kalma ihtimalimiz olacaktır.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI, KÖK MAAŞA EŞİTLENEBİLİR Mİ?
Evet, bu ihtimalin de hükümet yetkilileri dahilinde masada konuşulacağına inanıyorum. 7500 TL alt sınır aylığının 10.000 TL veya 11.250 TL ye yükseltilmesi kamuoyunda konuşulmaktadır.
ASGARİ ÜCRETİN 17 BİN 2 TL, EN DÜŞÜK MEMUR EMEKLİSİ MAAŞININ DA 14 BİN 741 TL OLDUĞU BİR DÖNEMDE EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞI NE KADAR OLMALI?
Asgari ücrete oransal olarak zam %49,11, şu anda SSK ve Bağkur emeklimize %37,57 memur emeklimize ise %49,25 olarak belirlendi. Kamuoyundaki beklenti herkese eşit şekilde refah payı ile tamamlanarak verileceğini düşünüyorum.”
MUHAMMET BAYRAM: EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞININ YÜKSEK OLMASI ÖNEMLİ
Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram yaptığı açıklamalarda şu ifadeleri kullandı: “Asgari ücret, emekli maaşı dengesi değişti. Sene başında en düşük emekli maaşı 5 bin 500 TL’ye çıkarılmıştı. Yeni asgari ücret de 8 bin 506 TL seviyesindeydi. Nisan ayında en düşük emekli maaşı 7 bin 500 TL seviyesine çıkarılınca makas daraldı. Daha sonra dönem ortasında (temmuzda) en düşük emekli maaşına bir artış yapılmadı. Bununla beraber asgari ücret ile en düşük emekli maaşı arasında makas açılmış oldu.
Tabi en düşük emekli maaşının yüksek olması vatandaşlarımız açısından önemlidir. Devletimiz bunun farkında. Cumhurbaşkanı Erdoğan, temmuz ayında maaş zammı olmadığından ‘Biz mağduriyetin farkındayız sene sonunda kayıpları telafi edeceğiz’ açıklamasını yapmıştı.
‘CİDDİ BİR ARTIŞ BEKLİYORUZ’
Yeni dönemde en düşük emekli maaşında ciddi bir artış bekliyoruz. Temmuzda asgari ücret 11 bin 402 TL’ye çıkarılmıştı. 7500 emekli maaşı ile 11 bin 402 TL asgari ücreti göz önünde bulundurduğumuzda en düşük emekli maaşının temmuz ayında 10 bin TL olmasını bekliyorduk, ama bu olmadı.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINDA BEKLENTİ NE?
Yeni asgari ücret rakamı 17 bin 2 TL seviyesinde. Bu rakamı göz önünde bulundurduğumuzda 11 bin 250 ile 11 bin 500 TL arasında bir en düşük emekli maaşının olmasını bekleyebiliriz.
Geçen sene emeklilere yüzde 25 zam yapılırken, en düşük emekli maaşı 7500 TL seviyesinde sabit kalmıştı. 7500 TL üzerinden yüzde 50 artış yapılırsa en düşük emekli maaşı 11 bin 250 TL Seviyesine gelir. Bu noktada biz en düşük emekli maaşının bu seviyede olması gerektiğini bekliyoruz.
KÖK MAAŞLARA DÜZENLEME OLACAK MI?
Bununla beraber kök maaş düzenlemesi çok önemli. Devletimiz her zaman verdiği sözü tutuyor. O da ‘vatandaşların enflasyonun altında ezdirmeyeceğiz’ sözüdür. En az enflasyon oranı kadar artış yapılıyor. Hatta son dönemde asgari ücrete yapılan zamma baktığımızda son 6 aylık enflasyon beklentisi yüzde 38’ler civarındayken, bunun üzerinde 11-12 puanlık bir artış verilerek yapıldığını görüyoruz.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINA YÖNELİK DÜZENLEME NE ZAMAN YASALAŞIR, OCAK AYI MAAŞ TAKVİMİNE YETİŞİR Mİ?
Yine SSK, Bağkur emeklisine de zam 11-12 puan refah payı artışı ile yapılacak. Devletimizin enflasyon oranının çok üzerinde zam yapıyor. Ayrıca Meclis tatil yaptı, 16 Ocak’ta açılacağını biliyoruz. 16 Ocak’ta açılacaksa en düşük emekli maaşına ilişkin bir düzenleme 16 Ocak’tan sonra olacaktır. En düşük emekli maaşının yükseltilmesi için kanuni bir düzenlemenin yapılması gerekiyor. Kanuni düzenlemenin 16 Ocak’ta Meclis’in açılmasından sonra yapılacağını değerlendirebiliriz.
Zaten memur emeklileri maaşlarını ayın 15’inde alıyor. SSK emeklileri 17’si ile 26’sı arası, Bağkur emeklileri de 25-28'i arası maaşlarını alıyor. En düşük emekli maaşı düzenlemesinin SSK ve Bağkur emeklilerinin maaş takvimine yetişeceğini düşünüyorum.”
‘MAKASIN TEMMUZ AYINDA KAPANMASI SÖZ KONUSU OLACAK’
Yeminli Mali Müşavir Ahmet Kurtuluş konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “Daha öncesinde emekli maaşları en az asgari ücret tutarında olmalıydı. Şu anda 2024 yılı için geçerli olan asgari ücret 17 bin 2 TL olarak açıklandı. Burada makasın kapatılabilmesi için aradaki farkın peyderpey kapatılması gerekiyor. 2024 yılı için asgari ücretin tek bir sefer belirleneceğini göz önünde bulundurursak, temmuz döneminde emeklilerin enflasyon farkı alacağını göz önünde bulundurursak burada makasın temmuz ayında kapanması söz konusu olacaktır.
Bu makasın kapanması kısa vadede olmayacak, ancak uzun vadede intibak yasasında yapılacak düzenlemeler ile birlikte emeklilerin maaşları asgari ücret seviyesine hatta bir tık üzerine çıkarılabilir. Bunun için kısa vadede bir gelişme beklemiyoruz.
EN DÜŞÜK EMEKLİ MAAŞINA DAHA FAZLA ZAM YAPILABİLİR Mİ?
Böyle bir beklenti yok, çalışma da yok. Tüm emeklilere aynı oranda bir zam yapılması söz konusu olacaktır. Aslında temmuz döneminde yüzde 25 zam yapılmıştı ancak burada en düşük emekli maaşı artırılmamıştı. En düşük emekli maaşı 7500 TL olarak sabit kaldığı için burada sadece emeklilerin kök maaşlarına zam gelmiş, bir nevi zamdan faydalanamamış gibi olmuşlardı.
Emeklilerin kayıplarını telafi edebilmek için Cumhuriyetin 100’üncü yılı hasebi ile 5 bin TL ikramiye verildi. Tüm emekliler ocak zammını bekliyor. Burada yüzde 50 zammın tüm emekliler için uygulanacağını öngörüyoruz. Burada yüzde 50 oranının en düşük emekli maaşı için de geçerli olacağını düşünüyoruz. Böylelikle en düşük emekli maaşının 11 bin 250 TL olmasını bekliyoruz." (Milliyet)
ETİKET : bursagündemasayişdünyasiyasetsporkültür sanatmagazineğitim