Viral salgınlara bağlı ölümler 2050 yılına kadar 12 kat fazla insanı öldürebilir! Yıkıcı virüsler işbaşında!

Geçmişte izole hayvan popülasyonlarında bulunan patojenler (zararlı mikroorganizmalar), son yarım yüzyılda katlanarak artan bir oranda ölümcül salgınlara yol açtı ve önümüzdeki dönemde kötüleşmesi beklenen bir trendi başlattı.

Biyoteknoloji şirketi Ginkgo Bioworks tarafından analiz edilen tarihsel veriler, hayvan konakçıları olan dört yıkıcı virüse bağlı salgınların, 1963 ile 2019 yılları arasında yılda %5 oranında arttığını, ölümlerin ise her yıl şaşırtıcı bir şekilde %8,7 oranında arttığını gösterdi.

Araştırmacılar, mevcut eğilimin sürmesi halinde 2050 yılında sadece bu dört hastalıktan kaynaklanan toplam ölüm sayısının 2020 kayıtlarına göre en az 12 kat daha fazla olabileceği uyarısında bulunuyor.

Modern viral salgınların çoğunun kökeni, patojenleri kendilerini çok etkilemeden barındıran ve nesilden nesile sessizce aktaran vahşi ya da evcil hayvan popülasyonları. Virüsün insan vücuduna girme yeteneğini geliştirmesi halinde is, insanlar ve konakçı hayvan arasındaki herhangi bir karşılaşma, zoonotik bir yayılma olayı için bir fırsat suna.

İnsan faaliyetleri, vahşi yaşam alanlarının derinliklerine ulaşarak veya yaygın habitat kaybı ve iklim değişikliği yoluyla popülasyonları yer değiştirmeye zorlayarak bu karşılaşmaların olasılığını önemli ölçüde artırmış durumda.

Bulaşıcı hastalık salgınlarına ilişkin kapsamlı bir veri tabanına erişimi olan Ginkgo Bioworks, yakın tarihte Dünya Sağlık Örgütü tarafından bildirilen zoonotik salgınların sayısını ve şiddetini inceledi.

En ölümcül virüs, filovirüs grubu

Araştırmacılar; SARS koronavirüs 1, Ebola gibi filovirüsler, Machupo virüsü (Bolivya hemorajik ateşine neden olan) ve Nipah virüsü gibi bazı hayvan kaynaklı virüslere odaklandı. Ekip 24 ülkedeki yabani konakçılardan insan popülasyonlarına yayılan 75 salgını belirledi.

Salgınların ortaya çıkışını ve ölüm sayılarını kullanan araştırmacılar, filovirüslerin incelenen dönem boyunca rapor edilen 40 salgında 15.700'den fazla ölümle açık ara en ölümcül olanlar olduğunu ortaya çıkardı. Buna kıyasla, SARS-CoV-1 sadece 922 can kaybına neden oldu. Ancak bu 2002 ve 2004 yılları arasında sadece iki salgında gerçekleşmiştir. Machupo ve Nipah virüsleri birlikte 33 salgında 529 kişinin ölümüne neden oldu.

Olaylar parçalı ve on yıllara yayılmış gibi görünse de, araştırmacılar salgınların rastgele olmadığını ve yükselmekte olan bir eğilime işaret ettiğini söylüyor.

Ekip, “Bu çalışmada gözlemlediğimiz eğilim devam ederse, bu patojenlerin 2050 yılında 2020 yılına kıyasla dört kat daha fazla yayılma olayına ve 12 kat daha fazla ölüme neden olmasını bekleyebiliriz” uyarısında bulundu.

Bu tahmin, COVID-19 gibi çok büyük çaplı ve istisnai örnekleri hesaba katmıyor.

Araştırmadan elde edilen sonuçlar BMJ Global Health dergisinde yayınlandı.