Yargının yükünü hafifletecek yasa

Kiralardaki fahiş artışlar nedeniyle ev sahibi-kiracı anlaşmazlıkları arttı. Artık bu tarz anlaşmazlıklarda taraflar önce ara bulucuya gidecek. Kira uyuşmazlıklarında yeni dönem 1 Eylül itibariyle resmen başlarken Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Hukuk Komisyonu Üyesi Avukat Baki Öztürk, Murat Er ile Gün Ortası programında yeni uygulamanın nasıl olacağını anlattı.

“DOSYALARIN BÜYÜK BÖLÜMÜ KİRA UYUŞMAZLIKLARI”

Kira davalarının son dönemde çok arttığını söyleyen Öztürk, “Son zamanlarda yargıda dosya yüküne baktığımızda bunun büyük bir bölümünü artık kira uyuşmazlıklarının oluşturduğunu söyleyebiliriz. Çünkü kira fiyatlarında özellikle son bir iki senedir ciddi manada bir artış var. Buna bağlı olarak kiracılar ve ev sahipleri arasında ciddi uyuşmazlıklar çıktı. Bunlar artık sözlü uyuşmazlıkların dışına taşmış durumdaki, bazı elim hadiselerle karşılaşıyoruz. Yani hakaret, tehdit hatta yaralamalar ölümle sonuçlanan bazı olaylarla karşılaşıyoruz. Adalet Bakanlığı’nın almış olduğu bu kararla beraber 1 Eylül’den itibaren özellikle kira uyuşmazlıklarında kira sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıklarda arabuluculuk dava şartı haline gelmiş durumda” dedi.

“ZORUNLU OLARAK ARA BULUCULUĞA BAŞVURMAK GEREKİYOR”

İcra yoluyla tahliye davalarında arabuluculuk söz konusu olmadığını belirten Baki Öztürk, “Burada sadece şu istisnai söylememiz gerekiyor; İcradan kaynaklı tahliye davaları yani özellikle kiracıların kirasını ödemedikten sonra ev sahipliğini icra mahkemelerinin ve icra yoluyla tahliye davalarında ara buluculuk söz konusu değil. Ancak özellikle tahliye davaları bugünden itibaren kira tespit davalarında hem ev sahipleri hem de kiracılar açısından mahkemeye gitmeden önce zorunlu olarak arabuluculuğa başvurmak gerekiyor. 1 Eylül’den itibaren geçerli olacak artık. Geçerlilik süresi 1 Eylül’den itibaren yani 31 Ağustos’ta açılmış bir dava varsa bunda normal bir şekilde dava süreci işleyecek. Dediğim gibi 1 Eylül’den önce dava süreçleri normal seyrinde devam edecek. Bundan sonra dava açmadan önce tüm tarafların bilmesi gereken önemli bir husus ara buluculuk artık zorunlu bir hale geldi” ifadelerini kullandı.  

“BAŞVURU ÜCRETSİZ OLACAK”

Ara buluculuk sistemi hakkında bilgiler veren Öztürk, “Aslında iki tarafın ortak seçtiği ihtiyari ara buluculuk dediğimiz bir yol var. Ancak bu uygulama söz konusu değil. Ancak taraflardan birisi ve genellikle burada karşımıza çıkan husus biraz daha ev sahiplerinin başvurucu kısım olacak. Adliyelerde bulunan ara buluculuk bürolarına giderek burada ücretsiz bir şekilde başvurularını yaparak, çünkü ara buluculuk süreci başvuru noktasında ücretsiz bir süreç. Herhangi bir ücret ödemeden taraflar başvuruda bulunabilir. Oluşan durumlarda eğer bir anlaşma durumu sağlanmışsa da bunun neticesinde ara buluculuk ücretini kimin ödeyeceğini ya da ortak ödeme kararlaştırıldıysa da normal dava süreçlerindeki harçlardan ve masraflardan daha az bir ücret ödeyerek aslında bu süreci tamamlamış olacaklardır” şeklinde konuştu.

“YARGILAMA SÜRECİNİ KISALTACAK”

Sürecin nasıl işleyeceğini de anlatan Öztürk, “Buradaki süreç şu şekilde işleyecek: UYAP sistemi dediğimiz ulusal yargı platformu var. Buradan bu sistem bizlere bir ara bulucu genellikle bir hafta içerisinde zaten taraflara ulaşıyor ve toplantının olacağı yerleri özellikle genel itibariyle ara bulucunun bürosunda oluyor. Bu toplantılar buraya tarafları davet ediyor ve üç hafta içerisinde bunu sonuçlandırmak zorunda bir haftada uzatma süresi olabilir. Ara buluculuk süreci en fazla dört hafta gibi aslında yargılama sürecini kısaltacak bir durum olan dört haftalık kısa bir süreçte sonuçlanan bir süreç. Bu bakımdan baktığımızda da aslında yargıdaki uzun süren davalarında ara buluculuk sistemiyle çok daha kısa sürede çözümlenmesini bekliyoruz” dedi.

“İLLA YÜZDE 25 OLACAK DİYE BİR DAYATMA YOK”

Adalet Bakanı Yılmaz Tunç'un ‘taraflar anlaşırsa kira zammında yüzde 25 sınırı aşılabilir’ açıklamasını değerlendiren Baki Öztürk sözlerine şöyle son verdi:

“Tabii. Yani sonuçta ara buluculuk aslında tarafların iradesiyle almış oldukları kararların uygulandığı bir sistem. Bu noktada yüzde 25 üzerinde biliyorsunuz yüzde 25 kira artış oranı var. Sınır olarak bir Temmuz 2024’e kadar uzatıldı. Eğer bu noktada taraflar kendi arasında bir anlaşma yaptılarsa, yüzde 25’in üzerinde sonuçta ortak iradenin olduğu bir süreç. Bu ara buluculuk süreci burada net bir şekilde yüzde 25’in üzerinde bir anlaşma söz konusu olabilir. Çünkü sonuçta arabuluculuk süreci iki tarafında net bir şekilde kendilerini ifade ettikleri ve ortak bizim buldukları bir süreç. İki taraf karşılıklı olarak oran üzerinde anlaşırsa. Bunda bir sıkıntı yok. İlla yüzde 25 olacak diye bir dayatma yok üzerinde bir oranda anlaşabilirler.”