Su vatandır

Devlet Su İşleri (DSİ), ‘Su Vatandır’ temasıyla 369 tesis için toplu açılış töreni düzenledi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’ndeki programda su konusunda önemli bir yaklaşım ortaya koydu.

Özellikle de “Türkiye'nin boşa harcanacak bir damla dahi suyu yoktur. Hele hele su kaynaklarımızı kirletmek, ihanete eş değer bir gaflet halidir” sözü akıllarda yer etti.

Sayın Cumhurbaşkanımızın su konusundaki bu ifadesi, farkındalık düzeyiyle de uyarıcı niteliğiyle de sevindiricidir.

Esasen bu söz, tüm kamuya bir görev tevdi etmekte; suyun boşa harcanmasının ve kirletilmesinin önüne geçilmesi talimatı içermektedir.

***

Su kullanımına bakıldığında yoğunluğun tarımda olduğu görülüyor. Suyun boşa harcanmaması adına tarımda vahşi sulama uygulamalarının önüne geçilmesi gerekiyor. Tarımsal alanların sulanabilir olma özelliği artırılırken suyun israfının da önüne geçilmesi önem arz ediyor.

Suyu kirletme konusunda ise sanayinin daha baskın bir rolde olduğu görülüyor. İlgili müdürlüklerin ve belediyelerin çabalarına rağmen hem yeraltı hem de yüzey sularının kirletilmesinin önüne geçilemediği biliniyor. Mevzuat, denetim ve cezai yaptırım bu konuda caydırıcı nitelik taşımıyor.

Vatandaşın içme suyu tüketiminde ise yeterli farkındalık düzeyine erişilmediği, kolaycılığın yaygın bir eğilim olduğu da yadsınamaz boyuttadır. Çocuklar ve gençlere yönelik duyarlılık faaliyetlerinin sınırlı da olsa bir edinime dönüştüğü ancak daha geniş kapsamlı bir tutum geliştirilmesi gerektiği de ortadadır.

***

Bu kapsamda DSİ’nin güncel verilerinden Bursa’ya bakmak gerekirse şöyle bir manzara resmedilebilir:

Bursa’da toplam 101 bin 669 hektarlık alan sulanabiliyor.

Kestel’de 9, Orhaneli’nde 7, İnegöl’de 7, Büyükorhan’da 6, Yenişehir’de 6, İznik’te 6, Keles’te 5, Nilüfer’de 4, Orhangazi’de 4, Karacabey’de 3, Osmangazi’de 2, Mustafakemalpaşa, Mudanya ve Gemlik’te 1’er sulama tesisi bulunuyor.

Bursa’da 4’ü içme suyu temini amacıyla olmak üzere irili ufaklı toplam 30 baraj bulunuyor.

Büyükorhan’da 5, Kestel ve İnegöl’de 4’er, Osmangazi, Orhaneli ve Nilüfer’de 3’er, Yenişehir ve Keles’te 2’şer, Kestel, Mudanya, Gemlik ve İznik’te 1’er baraj yer alıyor.

Bursa genelinde sulama amacıyla 22 gölet var. İnegöl’de 4, Kestel’de 4, Orhaneli’nde 3, Nilüfer, Keles, Yenişehir ve İznik’te 2’şer, Karacabey, Orhangazi ve Büyükorhan’da 1’er gölet faaliyet gösteriyor.

Bunların yanında Bursa genelinde 11 baraj ve 2 gölet yapımı devam ediyor.

***

Yüzey sularının yanında yeraltı suları açısından ise durumun giderek kötüleştiği biliniyor

DSİ’nin güncel verilerine göre Bursa’da sanayinin kullanımına tahsisli 636 adet ruhsatlı kuyudan su çekiliyor. Yine Bursa'da tarımsal sulama amaçlı bin 198 adet ruhsatlı su kuyusu kullanılıyor.

Elbette bu rakamlar yalnızca bilinenler, bir de bu sayıdan çok daha fazla olduğu düşünülen kaçak kuyular var ki işte toplumsal bilinç, bu başlıkta uçup gidiyor.

Ruhsatlı su kuyularının tüketimine dair ilgili mevzuat gereği herhangi bir ücretlendirme yapılmaması da israfa kapı aralıyor.

Sanayiye de ücretsiz olan yeraltı suyu, proses ihtiyaçları doğrultusunda yıllık olarak limitlendiriliyor.

Bursa'da yeraltı sularının mevcut durumuna ilişkin araştırmalar “miktar bakımından düşüş trendine sahiptir” tespiti ile raporlanıyor.

***

Baştan sona tüm bu genel çerçevede kamu idaresi kadar halkın da sorumluluk hissetmesi gerektiğine inanarak suyu israf eden ve kirletenle mücadelenin bir vatandaşlık ödevi olduğunu düşünüyorum.

Ancak bilhassa sivil toplumculuğun doğru bir çerçevede konumlanamaması, politik istismar alanına dönüştürülerek dejenere edilmesi ve bireysel çığlıkların yeterli düzeyde yankı bulamaması, Sayın Cumhurbaşkanımızın ifade ettiği vazifenin hakkıyla yerine getirilmesini engellemektedir.

Birçok alanda olduğu gibi çevre konusunda da ülkemizin bağımsız, samimi ve hakkaniyetli çalışan sivil toplum yapılarına ve gönüllülerine ihtiyacı var.

Saygıyla…